Les Kurdes de Turquie lancent un appel à l’autonomie

Le Con­grès pour une société démoc­ra­tique (DTK), qui réu­nit des asso­ci­a­tions et mou­ve­ments kur­des en Turquie, a lancé dimanche un appel à l’au­tonomie à l’is­sue d’une réu­nion de deux jours à Diyarbakir, en pleine offen­sive de l’ar­mée dans la région. Le DTK estime que “la résis­tance légitime du peu­ple kurde con­tre les poli­tiques qui dégradent le prob­lème kurde est essen­tielle­ment une exi­gence et une lutte pour un gou­verne­ment autonome local et une démoc­ra­tie locale”.

La déc­la­ra­tion appelle à la for­ma­tion de régions autonomes dans plusieurs provinces voisines de Diyarbakir. 

Le prési­dent Tayyip Erdo­gan a réaf­fir­mé same­di soir dans un dis­cours que la Turquie ne per­me­t­trait jamais la for­ma­tion d’un autre Etat au sein de ses frontières. 

Le Pre­mier min­istre Ahmet Davu­to­glu a, de son côté, annulé same­di une ren­con­tre prévue avec le chef du Par­ti démoc­ra­tique des peu­ples (HDP) en accu­sant le mou­ve­ment de “prof­iter” de la vio­lence actuelle. 

L’ar­mée a lancé il y a deux semaines une vaste opéra­tion con­tre les mil­i­tants du Par­ti des tra­vailleurs du Kur­dis­tan (PKK) dans plusieurs villes du sud-est de l’Ana­tolie, où la pop­u­la­tion kurde est majori­taire. Selon un bilan fourni same­di, plus de “200 com­bat­tants du PKK[dans le lan­gage gou­verne­men­tal, toute vic­time civile est ter­ror­iste ! note de Kedis­tan] ont été tués en deux semaines. 

Trois sol­dats ont par ailleurs été tués par l’ex­plo­sion d’une bombe, a déclaré l’ar­mée dimanche. 

Le con­flit séparatiste kurde en Turquie a fait plus de 40.000 morts en trente ans.”
(Reuters)

Voilà brute de décof­frage, la reprise qua­si iden­tique du com­mu­niqué qui cir­cule. Remar­quez bien que mal­gré le titre, l’in­for­ma­tion sur “l’au­tonomie” est per­due dans la masse.


Voici, en prove­nance d’autres sources turques fiables, un compte ren­du plus détail­lé et plus infor­matif, con­cer­nant les reven­di­ca­tions qui ont été dis­cutées pen­dant les réu­nions qui ont durée 2 jours à Diyarbakir. Elles con­cer­nent effec­tive­ment la marche vers “l’au­tonomie”. En voici une tra­duc­tion littérale.

  1. Con­stituer des régions autonomes com­prenant des villes voisines en prenant compte de leur prox­im­ité géo­graphiques, économiques et culturelles.
  2. L’administration de ces régions autonomes par des con­seils élus démoc­ra­tique­ment et par des organes élus de ces con­seils, dans le respect de la nou­velle Con­sti­tu­tion démoc­ra­tiques de la Turquie. La présen­ta­tion de doléances,  volon­té du peu­ple des régions autonomes, à l’Assemblée Nationale et au pou­voir central.
  3. La fin de toute tutelle du pou­voir cen­tral sur les élus des régions autonomes, et la sup­pres­sion du droit du gou­verne­ment de déchoir des élus de leur fonc­tion. La fin de toute tutelle des organes du pou­voir cen­tral, sur les pou­voir locaux et régionaux, en dehors des principes de la nou­velle Con­sti­tu­tion démocratique. 
  4. Dans les régions, villes, quartiers et vil­lages autonomes, la par­tic­i­pa­tion directe des con­seils de femmes, de jeunes, des con­seils de dif­férentes groupes de croy­ances, de peu­ples, et des organ­i­sa­tions de société civile, aux proces­sus de déci­sion et de contrôle. 
  5. Afin d’approfondir et élargir la démoc­ra­tie, d’établir une vie libre et démoc­ra­tique, la recon­nais­sance de la représen­ta­tion égale des femmes dans les con­seils, dans toutes les mécan­ismes de déci­sion et à tous les éch­e­lons de l’autonomie. La pos­si­bil­ité que les femmes puis­sent  selon leur besoin, s’or­gan­is­er en con­seils, com­munes, et insti­tu­tions pop­u­laires. L’approbation des con­seils de femmes, pour toutes les déci­sions con­cer­nant les femmes. La recon­nais­sance de l’organisation, libre et autonome de la femme dans toutes les domaines.
  6. La présence de la jeunesse dans les mécan­ismes de déci­sion et les organes d’autogestion.
  7. A tous les niveaux, l’abandon de l’éducation aux autonomies. L’établissement de toutes les langues mater­nelles, comme langue d’éducation, par­al­lèle­ment à la langue turque. Ajout aux pro­grammes sco­laires, en plus du pro­gramme général, selon les principes de la nou­velle Con­sti­tu­tion, et dans le cadre des valeurs uni­verselles et des droits humains, se bas­ant sur les besoins et l’authenticités des local­ités, afin d’enseigner, leurs his­toires et cul­ture… Accep­ta­tion des langues locales comme langues offi­cielles, avec le turc.
  8. Pos­si­bil­ité de toute sorte de tra­vail, dans les domaines de langues, his­toire et cul­ture. Organ­is­er les insti­tu­tions don­nant des ser­vices de “croy­ance et de pra­tique”, en tant qu’institutions autonomes. 
  9. Que tous les ser­vices de san­té puis­sent être offerts par les autogestions.
  10. Réor­gan­i­sa­tion du sys­tème et des ser­vices judi­ci­aires selon le mod­èle de Région Autonome.
  11. La ges­tion des ressources, terre, eau, et énergie, pour le bien général de la pop­u­la­tion et dans un cadre écologique. L’abandon de la ges­tion cen­tral­isée, de l’in­spec­tion, et des tax­es. Le fait que l’autogestion puisse, dans le respect des principes con­sti­tu­tion­nels, établir elle même toutes les unités de ges­tion et de pro­duc­tion, encour­ager les ini­tia­tives pop­u­laires ou indi­vidu­elles, (coopéra­tives et syn­di­cats), les soutenir, et pro­pos­er la ces­sion et redis­tri­b­u­tion de biens , dans tous les domaines, y com­pris, l’agriculture, l’in­dus­trie et le commerce.
  12. L’offre et la ges­tion de tous les ser­vices de trans­ports, terre, air, mer, dans la région autonome et dans les villes. Ges­tion com­mune des ser­vices de cir­cu­la­tion en har­monie avec les insti­tu­tions centrales.
  13. Afin de gér­er tous les ser­vices cités ci dessus, l’abandon de la ges­tion des  bud­gets locaux à la direc­tion d’autogestion, pren­dre comme principe la budgéti­sa­tion ciblant les femmes. Laiss­er la col­lecte de cer­tains impôts par les unités d’autogestion. Redis­tri­b­u­tion des parts sur les impôts col­lec­tés par le pou­voir central. 
  14. La mise en place des unités de sécu­rité locales offi­cielles, afin d’établir la sécu­rité, sous le con­trôle de la direc­tion de la région autonome.

Par Con­séquent ;
Pour pou­voir réalis­er les autonomies démoc­ra­tiques sur la base de l’avenir com­mun des peu­ples dans l’ensemble démoc­ra­tique de la Turquie, et pour met­tre en sécu­rité la démoc­ra­tie et les lib­ertés, il est oblig­a­toire de réécrire une Con­sti­tu­tion. Ce type de Con­sti­tu­tion est d’une impor­tance cap­i­tale pour que toutes les caté­gories de la société, des “eth­nies” et groupes de croy­ance dif­férents puisse embrass­er une vie démoc­ra­tique. Il n’est pas pos­si­ble d’imaginer un sys­tème social et poli­tique, une Con­sti­tu­tion qui per­me­tte une vie démoc­ra­tique et libre à un groupe, une caté­gorie de société ou un peu­ple, sans don­ner des droits aux autres. Notre lutte pour l’au­tonomie est une lutte de lib­erté, aus­si bien pour les Kur­des, que les Turcs et toutes les autres “eth­nies”, groupes de croy­ance, les dis­crim­inés, opprimés, et les oubliés. 

Nous croyons que notre mod­èle d’autonomie, basé sur l’autogestion, sera en même temps, un exem­ple impor­tant pour se tourn­er vers une sor­tie du con­texte com­plexe de chaos dans lequel le Moyen Ori­ent se trou­ve. Ce mod­èle, sera éclaireur pour nos peu­ples qui ont un des­tin com­mun depuis mille ans, pour trou­ver des réso­lu­tions démoc­ra­tiques et paci­fistes aux prob­lèmes de la région et des pays.

Cette déc­la­ra­tion est une recherche dynamique de dis­cus­sion et de réc­on­cil­i­a­tion. Elle est ouverte aux propo­si­tions et critiques.

Dans ce cadre, pour la démoc­ra­ti­sa­tion de la Turquie, pour l’ouverture d’un chemin de solu­tion poli­tique met­tant fin aux affron­te­ments, nous invi­tons, toutes les forces démoc­ra­tiques et les forces de lib­erté de la société, les par­ties poli­tiques, les per­son­nal­ités, les lead­ers d’opinion, les groupes et “insti­tu­tions de croy­ance” de la Turquie, à soutenir les reven­di­ca­tions et la lutte légitime et juste menée par le peu­ple kurde. Nous appelons, toutes les caté­gories sociales, les par­tis poli­tiques, à s’approprier avec l’esprit de réc­on­cil­i­a­tion nationale, la résis­tance que notre peu­ple mène, et nous appelons les peu­ples et insti­tu­tions du monde, à être sol­idaires avec les reven­di­ca­tions légitimes de notre peuple.

autonomie


Comme on le con­state aisé­ment, il s’ag­it d’un “pro­gramme poli­tique”, “une feuille de route”, définis­sant la notion “d’au­tonomie” comme il est naturel d’en débat­tre, dans un con­grès de cette nature.

De là à présen­ter ce pro­gramme comme une nou­velle déc­la­ra­tion de guerre, comme le fait Reuters, repris en boucle ailleurs en bran­dis­sant l’au­tonomie comme une men­ace, il y a une grande marge.

Ce pro­gramme est une per­spec­tive poli­tique plutôt intéres­sante à nos yeux, et d’ailleurs ressem­ble à ce qui se dis­cute au Roja­va et fait l’ob­jet d’échanges.

Mais il n’y a pas, à la sor­tie de ce con­grès, de réso­lu­tion publique con­nue ou com­mu­niquée, pour sa mise en oeu­vre dans l’E­tat de guerre, et la con­fronta­tion à armes iné­gales que subis­sent les pop­u­la­tions depuis les offen­sives crim­inelles de l’ar­mée d’Er­do­gan. Et pour cause, l’ur­gence est à l’au­to défense.

Alors, pro­gramme d’une sorte de Comité Nation­al de Résis­tance à l’oc­cu­pa­tion turque, qui envis­agerait l’ac­cen­tu­a­tion d’une lutte armée, ou base crédi­ble d’ou­ver­ture de négo­ci­a­tions de paix à réouvrir ?

Les déc­la­ra­tions accom­pa­g­nant ces votes sem­blent plus indi­quer une lutte poli­tique pour offrir à la Turquie une con­sti­tu­tion que ses peu­ples méritent.

L’in­sis­tance dans ce texte, sur la néces­saire “con­sti­tu­tion nou­velle” pour l’ensem­ble de la Turquie, la réc­on­cil­i­a­tion nationale et la mobil­i­sa­tion des forces de paix, tourne pour­tant le dos à toutes les volon­tés “séparatistes” et indique aux yeux de tous les chantres de “la république indi­vis­i­ble”, une autre voie uni­taire pos­si­ble qui est celle de la réforme con­sti­tu­tion­nelle, et non la défense armée du “ter­ri­toire nation­al”. Reuters vis­i­ble­ment là, était par­ti pisser.

Nous avions lancé quelques ques­tions dans une chronique récente, con­cer­nant les débats poli­tiques peu « trans­par­ents » au sein des mou­ve­ments poli­tiques kur­des. Nous avions espéré quelques répons­es ici aus­si. Bien que ce bil­let ait été lu à la hau­teur de nos attentes, le « silence poli­tique dans les rangs » auquel nous com­mençons à être accou­tumé dès lors où on ques­tionne le PKK, fut remarquable.

Nous n’irons pas jusqu’à met­tre en lien la dif­fi­culté d’or­gan­is­er un réel sou­tien large et pluriel et le peu d’empressement des organ­i­sa­tions kur­des à se lier à une plu­ral­ité de sou­tien ici, provo­quant des isole­ments dom­mage­ables. Il y a pour­tant une con­damna­tion claire à engager aus­si con­tre la poli­tique du gou­verne­ment français et les ori­en­ta­tions européennes de sou­tien à Erdo­gan, qui légitimisent les crimes, tout comme une cam­pagne d’in­for­ma­tions sur la sit­u­a­tion réelle et les per­spec­tives mis­es en avant par les représen­ta­tions poli­tiques du Peu­ple Kurde.

L’or­gan­i­sa­tion d’un sou­tien ne peut se faire à coup d’im­ages et de déc­la­ra­tions pro­pa­gan­distes, surtout dans le con­texte poli­tique français de cette fin 2015.

Nous soulignions le peu de bilan pub­lic de l’après élec­tion de novem­bre en Turquie, le peu de bilan aus­si sur la divi­sion du mou­ve­ment anti guerre, et le rétré­cisse­ment des sou­tiens issus des luttes de Gezi, voire des autres mou­ve­ments de la société civile turque. Nous le fai­sions à par­tir d’un arti­cle de presse dont nous ne parta­geons pas le fond, mais très symp­to­ma­tique de « l’opin­ion publique turque d’op­po­si­tion majoritaire ».

Il ne s’agis­sait pas pour nous de pren­dre des dis­tances dans un sou­tien qui se doit d’être sans failles à apporter aux pop­u­la­tions qui subis­sent de plein fou­et les actions de répres­sions aux accents géno­cidaires et qui sont orchestrées, com­men­tées et pilotées par le gou­verne­ment AKP.

Le ques­tion­nement por­tait sur les inten­tions poli­tiques des mou­ve­ments kur­des, devant ses mas­sacres en cours, au delà de l’au­to défense néces­saire des pop­u­la­tions. Il por­tait aus­si sur les déc­la­ra­tions d’au­tonomie et les moyens de les faire aboutir.

Une pre­mière réponse vient de l’or­gan­i­sa­tion d’une marche pour la paix d’une part, et des délibéra­tions de ce « con­grès » de l’autre.

Le ques­tion­nement reste égale­ment entier sur la pour­suite et l’ap­pro­fondisse­ment de ce qui deviendrait une guerre civile à court terme, si l’ex­as­péra­tion d’un côté, la déc­la­ra­tion uni­latérale d’au­tonomie,  et la volon­té “d’éradi­quer et d’en finir” de l’autre, con­tin­u­aient à sor­tir des canons. Ces réso­lu­tions de con­grès mon­tr­eraient pour­tant la voie pos­si­ble d’une lutte pour une nou­velle con­sti­tu­tion turque, lutte poli­tique qui s’ap­puierait sur les inter­stices de paix, mais qui serait résol­u­ment con­traire aux inten­tions du gou­verne­ment AKP, comme d’un bas­cule­ment dans une guerre civile totale.


Türkçe :

Demokratik Toplum Kongresi’nin (DTK) Diyarbakır’da iki gün süren toplan­tıları özerk­lik talebiyle son­landı. Dün açık­lanan 14 mad­de­lik sonuç bildir­gesinde; eğitim, sağlık, asay­iş ve adalet gibi kamu hizmet­ler­ine ilişkin yetk­i­lerin yer­el yöne­tim­lere devri istendi.

Işte tam metin :

Kürdis­tan ve Türkiye’nin de içinde bulun­duğu Orta­doğu son derece tar­ih­sel ve önem­li bir süreçten geçmek­te­dir. Günümüzde küre­sel kap­i­tal­izm derin bir kaos yaşa­mak­tadır. Yaşanan bu kaostan etk­ile­nen böl­gelerin başın­da da Orta­doğu, Anadolu ve Mezopotamya gelmek­te­dir. Dolayısıy­la Dünya’nın bel­li başlı tüm güç odak­ları bölge üzerinde cid­di hesaplar yapmaktadır.

Kaos dönem­lerinde yaşanan ekonomik, sosyal, kültürel, siyasi ve askeri gelişmelerin sonu­cu olarak yaşadığımız yüzyıl­da ulusal kim­lik, özgür­lük ve demokrasi sorun­ları çözüle­memiştir. Bu neden­le eskiyi ifade eden yapılan­malar bir bir çözülürken yeni alter­natif demokratik mod­eller ortaya çıkmıştır.

Kürt Halk Önderi Sayın Abdul­lah Öcalan’ın 2013 Newroz’unda bütün Türkiye ve dünya toplum­ları­na sun­duğu tar­i­hi açık­la­ması ve çağrısı böyle­si tar­i­hi bir zaman­da yapılmıştı. Kuşkusuz ülkem­izin sorun­larının çözümü derin­lik­li ve güvene day­alı bir müza­kere temelinde Türkiye Büyük Mil­let Meclisi onayı ile gerçek­leştir­ilme­lidir. Nitekim Sayın Öcalan 2013 Newroz’unda yayın­ladığı deklarasy­on son­rasın­da gerçek­leşen diyaloglar­da bunu hede­flemişti. Artık silahlar susacak, fikir­ler konuşa­cak­tı. Yeni mücadele yön­te­mi fikir ve demokratik siyaset ola­cak­tı. Ancak bu gerçekçi ve doğru çözüm yolu AKP Hükümeti tarafın­dan oyala­ma ve tas­fiye poli­tikası­na dönüştürülmüştür. 28 Şubat’ta hükümet yetk­ililerinin de hazır bulun­duğu Dolmabahçe Sarayın­da kamuoyu­na sunulan muta­bakat bel­ge­si Cumhur­başkanı tarafın­dan red­dedilmiştir. Bunun ardın­dan, makul yak­laşım­larıy­la çözüm­leyi­ci olduğu tüm kes­im­ler tarafın­dan kab­ul edilen Kürt Halk Önderi Sayın Abdul­lah Öcalan’a uygu­lanan ağır tecrit ve sürecin buz­dolabı­na kaldırıldığı açık­la­ması, AKP’nin Kürt soru­nun­da bir çözüm poli­tikasının olmadığının, baskı ve savaşla Kürt halkının Özgür­lük Mücade­lesi­ni tas­fiye etmeyi amaçladığının açık kanıtı olmuştur.

7 Hazi­ran 2015 genel seçim­lerinde ortaya çıkan halk irade­si, baş­ta Kürt sorunu olmak üzere, halk­larımızın barış ve demokratik­leşme sürecine verdiği güçlü bir yanıt­tı. Türkiye’nin demokratik­leşme­si ve Kürt soru­nunun barışçıl yön­tem­ler­le çözümüne dair çok güçlü bir halk iradesinin sandık­ta tecel­li etmesiy­di. Maale­sef Türkiye’yi sorun­lar çık­mazın­dan çıkara­cak bu seçim sonuçları ve halk irade­si tanın­mayıp, saygı duyul­ma­yarak tar­i­hi bir fır­sat kaçırılmıştır. Tayyip Erdoğan ve ekibiyle, AKP üst yöne­ti­mi, bir siyasi darbe yaparak par­la­men­toyu çalıştır­mayıp, devlete ve bürokrasiye de el koyarak kap­sam­lı bir savaş poli­tikası­na örtü yapacağı bir seçim süre­ci başlatarak 7 Hazi­ran seçim sonuçlarını ortadan kaldırmışlardır.

İmralı’da yürütülen görüşmelerin son­landırılarak varılan muta­bakatın yok sayıl­ması, savaş kararı alı­narak ger­il­la alan­ları­na yöne­lik hava ve kara operasy­on­larının başlatıl­ması, halk­larımızın en meşru ve demokratik tale­p­lerinin şid­det yön­tem­leriyle bastırıl­maya çalışıl­ması sonu­cun­da, bazı il ve ilçel­erde halk meclis­leri özyöne­tim kararı almıştır. Özyöne­tim ilan edilen yer­lerde bir yıldır sakız gibi çiğne­nen “kamu güven­liği” adı altın­da seçilmişlere, siv­il hal­ka, siyasetçilere ve gençlere yöne­lik tutuk­la­ma ve infa­zlara yönelin­mesi, özyöne­tim alan­larını hen­dek­ler ve barikat­lar­la savun­ma duru­munu ortaya çıkar­mıştır. Bugün, sorunu hen­dek­lere sıkıştıran ve bunun üzerinden geliştir­ilen devlet terörünü meşru­laştıran poli­tikalara karşı halkımızın geliştirdiği meşru direniş, özünde ken­di ken­di­ni yerelden yönetme, yer­el demokrasiyi inşa etme talebi ve mücade­le­sidir. Kürt halkının huku­ki, siyasi ve statü talebi kab­ul edilmediği için Kürt halkı da ken­di öz gücüne dayanan bir mücadele sürecine girmiştir.

Bu mücadele toplum­sal sorun üreten ikti­dar­cı, merkeziyetçi ve erkek ege­men yöne­tim anlayışları­na alter­natif olarak demokratik siyaset anlayışını, yöne­tim mod­eli­ni ve sis­tem­i­ni ben­im­seyen, toplum­sal­lığı ve bir­lik­te yaşamı, Kürt soru­nunun siyasi statü temelinde demokratik çözümünü esas almak­tadır. Bu da, soru­nun esas olarak bir demokrasi ve özgür­lük sorunu olduğunu ortaya koy­mak­tadır. Demokrasi ve özgür­lük tale­p­leri özünde siyasi statü tale­p­leridir. Çözümü de siyasi müza­kere zem­i­ninde olmalıdır. Bu neden­le, yaşadığımız bütün sorun­ların aşıla­bilme­si için diya­log ve müza­kere kanal­larının yeniden devr­eye girme­si önem­lidir. Bunun için de, Kürt Halk Önderi Sayın Öcalan’ın özgür­lüğünün sağlan­masını, sürecin sağlık­lı ve istikrar­lı yönetilebilme­si için zorun­lu görmekteyiz.

Bu açı­dan daha önce DTK’nin kamuoyu­na sun­duğu, HDK, DBP ve HDP’nin de pro­gram­ları­na aldığı demokratik özerk­liğin içer­iği­ni doldu­rarak kamuoyu­na deklare etmek istiy­oruz. Böylece özyöne­tim ilan eden halkımızın amacı ne, ne istiy­or soru­ları daha iyi anlaşılacaktır.

Bugün dünya­da hakim olması gereken yöne­tim anlayışı tartış­masız demokra­sidir. Yer­el demokrasi ve fark­lılık­ların özgün­lüğünü tanı­mak günümüz demokrasi­lerinin temel karak­teri­ni oluşturmaktadır.

Demokrasilerde yöne­tim­lerin meşruiyeti, artık her sokağı, her mahal­leyi, her il’i ve ilçe’yi merkez­den yönet­mek­le değil, yereller­den özyöne­tim­leri tanı­yarak sağlan­mak­tadır. Dünya­da fark­lı toplu­luk­ların özerk­liği­ni tanı­mayan tek bir demokrasi kalmamıştır. Çünkü bu özerk­lik­leri tanı­madan demokrasiyi geliştirmek mümkün değildir.

Türkiye’nin tar­ih­sel geçmişine, çok kültür­lü ve çoğul­cu toplum yapısı­na, kal­a­balık nüfus ve büyük coğrafya gerçek­liğine en uygun yöne­tim mod­elin­in demokratik özerk­lik olduğunu rasy­onel düşü­nen herkes kab­ul etmek­te­dir. Bu yöne­tim mod­eli aynı zaman­da Kürt soru­nunun demokratik temelde ve bir­lik­te yaşa­ma çerçevesinde çözümünü de sağlayacaktır.

Aylardır özel­lik­le halkın özyöne­tim ilan ettiği yer­lere tank, top, bin­lerce asker ve polis ile ağır saldırılar yürütülmek­te­dir. Katliam ve halkı sindirme amaçlı gerçek­leştir­ilen bu saldırılar sonu­cu hem ölüm­ler, yaralan­malar yaşan­mak­ta, hem de kentlerde tar­i­hi-kültürel miraslarımız, ibadet yer­ler­im­iz yakıl­mak­ta ve yıkıl­mak­tadır. Kürt halkı da hem özyöne­timin ilan edildiği yer­lerde, hem de bulun­duğu her alan­da direnişi­ni giderek büyüt­mek­te­dir. Hak­lı ve meşru temele dayanan bu direniş mut­la­ka kazanacak­tır. Bu hak­lı ve meşru direnişe saldıran­lar hem demokratik Türkiye’de, hem de tar­ih ve insan­lık karşısın­da yargılanacaklardır.

DTK olarak halk meclis­lerinin ilan ettiği özyöne­tim ilan­larını ve halkımızın her alan­da yürüt­tüğü bu hak­lı ve meşru direnişi sahipleniy­or; Kürt halkının ve tüm Türkiye halk­larının bu direnişlere katıl­masını ve destek ver­mesi­ni demokrasi ve özgür­lük mücade­le­si gereği olarak görüy­oruz. Şu anda yaşanan­lar AKP hüküme­tinin gös­ter­diği gibi hen­dek ve barikat sorunu değildir; demokrasi sorunudur. AKP’nin saldır­gan poli­tikası ise halkın iradesi­ni ve yer­el demokrasiyi tanı­ma­yarak halkın özgür ve demokratik yaşam iradesi­ni kır­maya yöne­lik­tir. Demokratik siyasal yol­lar­dan çözülme­si gereken bir soru­nun çözüm­süz bırakıl­masının yarat­tığı sorun­lar yaşan­mak­tadır. Var olan ger­il­im ve çatış­malar ancak demokratik­leşme zih­niyeti ve çözüm yak­laşımıy­la ortadan kaldırıla­bilir. Kürt sorunu gibi temel bir soru­nun çözülmemesinin, direnişin derin­leşerek büyüme­sine yol aça­cağı aşikardır.

DTK Genişletilmiş Olağanüstü Genel Kuru­lu, yap­tığı kap­sam­lı tartış­ma ve değer­lendirmel­er net­icesinde, özyöne­timin içer­iğinin doldu­ru­larak sahiple­nilmesi­ni, savaş ve şid­det poli­tikaları­na karşı bireyin ve toplumun ken­di özsavun­masını almasının meşru­luğunu, toplum­sal inşa sürecinin de eşza­man­lı ele alı­narak hay­a­ta geçir­ilmesinin elzem olduğunu karara bağlamıştır.

Kürt soru­nunun demokratik özerk­lik çözümü Türkiye’nin demokratik­leşmesin­den ayrı ele alı­na­maz. Türkiye gerçeğinde demokratik özerk­liğe day­alı bir siyasi ve toplum­sal sis­tem yarat­madan Türkiye’nin demokratik­leşme­si mümkün değildir. Bu açı­dan özyöne­tim ilan­ları kesin­lik­le Türkiye’yi de demokratik­leştirme adım­larıdır; Yerinden yöne­ti­mi sağlayan yasal demokratik adım­ların atıl­masını da tüm Türkiye halk­ları açısın­dan gerek­li ve doğru bir adım olarak görüy­oruz. Kuşkusuz yer­el demokrasi her alanın, böl­genin ve toplumun ihtiyaçları ve koşulları­na göre fark­lı uygu­la­ma biçim­ler­ine kavuşa­cak­tır. Demokratik­leşme, yer­el demokrasinin ve fark­lı kim­lik­lerin özerk­liğinin gerçek­leşme­si açısın­dan yasal imkan sağlay­a­cağın­dan her alanın demokrasiyi ken­di koşulları­na uyarla­ması zor olmayacaktır.

Demokratik özerk­lik, özyöne­tim­ler ve yer­el demokrasi açısın­dan spekülatif tartış­maların son bul­ması için Avru­pa Kon­seyi Yer­el Yöne­tim­ler Özerk­lik şartın­da­ki çek­incelerin kaldırıl­ması yanın­da, aşağı­da belirte­ceğimiz demokratik özerk­lik sorum­lu­luk alan­larının tespi­ti çerçevesinde sadece Kürt soru­nunun değil; siyasi, toplum­sal ve idari birçok soru­nun çözümüne kapı aralay­a­cağı­na inanıyoruz.

Bu çerçevede,

  1. Ülke genelinde kültürel, ekonomik, coğrafi yakın­lık­ları dikkate alı­narak bir veya birkaç komşu şehri kap­say­a­cak biçimde demokratik özerk böl­gelerin oluşturulması.
  2. Tüm bu özerk böl­gelerin ve kent­lerin demokratik esaslar­la seçilmiş meclisler ve meclisler için­den seçilmiş özyöne­tim organ­ları tarafın­dan Türkiye’nin yeni demokratik Anayasasının temel pren­si­p­leri çerçevesinde yönetilme­si. Özerk Böl­gelerin halk iradesinin ayrı­ca TBMM ve merkezi yöne­timde de demokratik esaslar temelinde tem­sil edilmesi.
  3. Demokratik özerk böl­gel­er ve diğer idari bir­im­lerde merkezi yöne­timin seçilmişler üzerinde­ki her tür­lü vesayetine son ver­ilme­si, seçilmiş­leri görevden alma yetk­isinin kaldırıl­ması. Merkezi yöne­tim organ­larının, yeni demokratik anayasa ilkeler­ine uyul­ması doğrul­tusun­da­ki dene­tim­leri dışın­da bölge­sel ve yer­el yöne­tim­ler üzerinde­ki her tür­lü vesayetinin son bulması.
  4. Özerk bölge ve kentlerde şehir, mahalle, köy, kadın ve genç­lik meclis­lerinin, fark­lı halk­lar ve inanç toplu­luk­ları meclis­lerinin, siv­il toplum örgüt­lerinin karar alma ve denetleme süreç­ler­ine doğru­dan katılımının sağlanması.
  5. Demokrasinin derin­leşme­si, kap­sam­lılaş­ması, özgür ve demokratik yaşamın sağlan­ması açısın­dan kadın­ların meclislerde, tüm karar mekaniz­maları ve özyöne­tim kademelerinde eşit tem­silin­in tanın­ması. Kadın­ların ihtiyaçları doğrul­tusun­da meclis, komün ve toplum­sal kurum­lar kura­bilme­si; kadın kurum­ları ve kadın­lar­la ilgili karar­ların tama­men kadın meclis­lerinin onayın­dan geçme­si. Kadının her alan­da özgür ve özerk örgütlen­mesinin tanınması.
  6. Gençliğin karar mekaniz­maları ve özyöne­tim organ­ların­da yer alması.
  7. Her kademede eğitimin özyöne­tim­lere bırakıl­ması. Türkçenin yanı sıra bütün anadil­lerin de eğitim ve öğre­tim dili olması. Eğitim müfre­datın­da genel müfre­dat dışın­da yeni demokratik anayasa, evrensel değer­ler ve insan hak­ları çerçevesinde yere­lin tar­i­hi, kültürel ve toplum­sal özgün­lük­leri ve ihtiyaçları temelinde müfre­da­ta eklemel­er yapıl­ması. Türkçenin yanın­da yer­el dil­lerin de res­mi dil olarak kab­ul edilmesi.
  8. Dil, tar­ih ve kültür alanın­da her tür­lü çalış­ma yapa­bilmek. Aynı zaman­da inanç ve ibadet hizmet­leri sunan kurum­ların özerk kurum­lar olarak örgütlendirilmesinin sağlanması.
  9. Bütün düzeylerde­ki sağlık ve tedavi hizmet­lerinin özerk yöne­tim­lerce sunulabilmesi.
  10. Yargı Sis­te­mi ve Adalet Hizmet­lerinin Özerk Bölge Modeli’ne göre yeniden düzenlenmesi.
  11. Toprak, Su ve Ener­ji kay­naklarının Ekolo­jik çerçevede toplum yararı­na işletilme­si, denetlen­mesi ve üre­tim­den pay alma yetk­isinin Özerk Bölge Yönetimi’ne ver­ilme­si. Öz yöne­timin tarım, hay­vancılık, sanayi ve ticaret dahil her alan­da genel demokratik anayasa ilkeler­ine ters düşme­den her tür­lü üre­tim ve işletme bir­im­leri oluş­tur­ma, bu tür toplum­sal ve birey­sel gir­işim­leri destek­leme, teşvik etme, hibe desteği sun­ma yetk­i­sine sahip olması.
  12. Özerk Böl­genin yöne­tim alanın­da ve kent içinde, her tür­lü kara, hava, deniz ulaşım hizmet­leri­ni sun­ması ve dene­ti­mi­ni sağla­ması. Trafik hizmet­lerinin merkezi trafik kurum­ları ile uyum­lu halde yer­el yöne­tim organ­ları dene­ti­min­de­ki bir­im­lerce yürütülmesi.
  13. Yukarı­da belir­tilen hizmet­lerin sunula­bilme­si için yerelde bütçele­menin Özerk Bölge Yöne­timine devredilme­si ve kadın odak­lı bütçele­menin esas alın­ması; bazı vergi­lerin özyöne­tim bir­im­leri tarafın­dan toplan­ması. Merkezin yerelden topladığı bütün ver­gi gelir­lerinden yerele pay verilmesi.
  14. Özerk Bölge Yöne­ti­minin dene­ti­minde, yerelde­ki asay­işin tümünü sağlay­a­cak res­mi yer­el güven­lik bir­im­lerinin kurulması.

Sonuç olarak ;

Demokratik özyöne­tim­lerin Türkiye’nin demokratik bir­liği ve halk­ların ortak gele­ceği temelinde gerçek­leşmesi­ni ve bu nite­lik­te demokrasiyi ve özgür­lük­leri güvence altı­na ala­cak demokratik bir anayasa yapıl­ması zorun­ludur. Böyle bir anayasa tüm toplum­sal kes­im­ler, fark­lı etnisitel­er ve inanç toplu­luk­ların özgür ve demokratik yaşa­ma kavuş­ması açısın­dan da vazgeçile­mez önemdedir. Yal­nız­ca bir halkın, bir kes­imin, bir toplu­luğun özgür ve demokratik yaşamını sağlayan ama diğer­ler­ine hak tanı­mayan bir anayasa, siyasal ve toplum­sal bir sis­tem düşünüle­mez. Demokratik özerk­lik mücadelem­iz Kürtler için olduğu kadar, Türkler ve tüm diğer etnisitel­er, inanç toplu­luk­ları, dışlanan­lar, ezilen­ler, ihmal edilen­ler için de bir demokrasi ve özgür­lük mücadelesidir.

Özyöne­tim­lere day­alı demokratik özerk­lik mod­e­lim­izin aynı zaman­da Ortadoğu’nun içinde bulun­duğu bu kar­maşa ve kaos ortamın­dan çıkışa dönük önem­li bir örnek oluş­tu­ra­cağı inancın­dayız. Bu mod­el bin yıldır kad­er ortak­lığı yap­mış halk­larımızın ülke ve bölge mese­lelerinin barışçıl ve demokratik çözümüne öncülük edecektir.

Bu deklarasy­on dinamik bir tartış­ma ve uzlaş­ma arayışıdır. Öneri ve eleştir­ilere açıktır.

Bu çerçevede çatış­malara son ver­il­erek, Türkiye’nin demokratik­leşme­si, siyasi çözüm yol­u­nun açıl­ması için, Türkiye’nin bütün demokratik ve toplum­sal özgür­lük güç­leri­ni, siyasi par­ti­leri, şah­siyet­leri, kanaat önder­leri­ni, inanç toplu­luk­ları ve kurum­larını Kürt halkının yürüt­tüğü meşru ve hak­lı mücadel­eye ve tale­p­ler­ine destek ver­m­eye dav­et ediy­oruz. Kürdistan’daki bütün toplum­sal kes­im­leri ve siyasi par­ti­leri ulusal bir­lik ruhuy­la halkımızın yürüt­tüğü direnişe sahip çık­maya; dünya halk­larını ve kurum­larını halkımızın meşru özgür­lük tale­p­leriyle dayanış­maya çağırıyoruz.

KEDISTAN on EmailKEDISTAN on FacebookKEDISTAN on TwitterKEDISTAN on Youtube
KEDISTAN
Le petit mag­a­zine qui ne se laisse pas caress­er dans le sens du poil.