Les Kurdes de Turquie lancent un appel à l’autonomie
“Le Congrès pour une société démocratique (DTK), qui réunit des associations et mouvements kurdes en Turquie, a lancé dimanche un appel à l’autonomie à l’issue d’une réunion de deux jours à Diyarbakir, en pleine offensive de l’armée dans la région. Le DTK estime que “la résistance légitime du peuple kurde contre les politiques qui dégradent le problème kurde est essentiellement une exigence et une lutte pour un gouvernement autonome local et une démocratie locale”.
La déclaration appelle à la formation de régions autonomes dans plusieurs provinces voisines de Diyarbakir.
Le président Tayyip Erdogan a réaffirmé samedi soir dans un discours que la Turquie ne permettrait jamais la formation d’un autre Etat au sein de ses frontières.
Le Premier ministre Ahmet Davutoglu a, de son côté, annulé samedi une rencontre prévue avec le chef du Parti démocratique des peuples (HDP) en accusant le mouvement de “profiter” de la violence actuelle.
L’armée a lancé il y a deux semaines une vaste opération contre les militants du Parti des travailleurs du Kurdistan (PKK) dans plusieurs villes du sud-est de l’Anatolie, où la population kurde est majoritaire. Selon un bilan fourni samedi, plus de “200 combattants du PKK” [dans le langage gouvernemental, toute victime civile est terroriste ! note de Kedistan] ont été tués en deux semaines.
Trois soldats ont par ailleurs été tués par l’explosion d’une bombe, a déclaré l’armée dimanche.
Le conflit séparatiste kurde en Turquie a fait plus de 40.000 morts en trente ans.”
(Reuters)
Voilà brute de décoffrage, la reprise quasi identique du communiqué qui circule. Remarquez bien que malgré le titre, l’information sur “l’autonomie” est perdue dans la masse.
Voici, en provenance d’autres sources turques fiables, un compte rendu plus détaillé et plus informatif, concernant les revendications qui ont été discutées pendant les réunions qui ont durée 2 jours à Diyarbakir. Elles concernent effectivement la marche vers “l’autonomie”. En voici une traduction littérale.
- Constituer des régions autonomes comprenant des villes voisines en prenant compte de leur proximité géographiques, économiques et culturelles.
- L’administration de ces régions autonomes par des conseils élus démocratiquement et par des organes élus de ces conseils, dans le respect de la nouvelle Constitution démocratiques de la Turquie. La présentation de doléances, volonté du peuple des régions autonomes, à l’Assemblée Nationale et au pouvoir central.
- La fin de toute tutelle du pouvoir central sur les élus des régions autonomes, et la suppression du droit du gouvernement de déchoir des élus de leur fonction. La fin de toute tutelle des organes du pouvoir central, sur les pouvoir locaux et régionaux, en dehors des principes de la nouvelle Constitution démocratique.
- Dans les régions, villes, quartiers et villages autonomes, la participation directe des conseils de femmes, de jeunes, des conseils de différentes groupes de croyances, de peuples, et des organisations de société civile, aux processus de décision et de contrôle.
- Afin d’approfondir et élargir la démocratie, d’établir une vie libre et démocratique, la reconnaissance de la représentation égale des femmes dans les conseils, dans toutes les mécanismes de décision et à tous les échelons de l’autonomie. La possibilité que les femmes puissent selon leur besoin, s’organiser en conseils, communes, et institutions populaires. L’approbation des conseils de femmes, pour toutes les décisions concernant les femmes. La reconnaissance de l’organisation, libre et autonome de la femme dans toutes les domaines.
- La présence de la jeunesse dans les mécanismes de décision et les organes d’autogestion.
- A tous les niveaux, l’abandon de l’éducation aux autonomies. L’établissement de toutes les langues maternelles, comme langue d’éducation, parallèlement à la langue turque. Ajout aux programmes scolaires, en plus du programme général, selon les principes de la nouvelle Constitution, et dans le cadre des valeurs universelles et des droits humains, se basant sur les besoins et l’authenticités des localités, afin d’enseigner, leurs histoires et culture… Acceptation des langues locales comme langues officielles, avec le turc.
- Possibilité de toute sorte de travail, dans les domaines de langues, histoire et culture. Organiser les institutions donnant des services de “croyance et de pratique”, en tant qu’institutions autonomes.
- Que tous les services de santé puissent être offerts par les autogestions.
- Réorganisation du système et des services judiciaires selon le modèle de Région Autonome.
- La gestion des ressources, terre, eau, et énergie, pour le bien général de la population et dans un cadre écologique. L’abandon de la gestion centralisée, de l’inspection, et des taxes. Le fait que l’autogestion puisse, dans le respect des principes constitutionnels, établir elle même toutes les unités de gestion et de production, encourager les initiatives populaires ou individuelles, (coopératives et syndicats), les soutenir, et proposer la cession et redistribution de biens , dans tous les domaines, y compris, l’agriculture, l’industrie et le commerce.
- L’offre et la gestion de tous les services de transports, terre, air, mer, dans la région autonome et dans les villes. Gestion commune des services de circulation en harmonie avec les institutions centrales.
- Afin de gérer tous les services cités ci dessus, l’abandon de la gestion des budgets locaux à la direction d’autogestion, prendre comme principe la budgétisation ciblant les femmes. Laisser la collecte de certains impôts par les unités d’autogestion. Redistribution des parts sur les impôts collectés par le pouvoir central.
- La mise en place des unités de sécurité locales officielles, afin d’établir la sécurité, sous le contrôle de la direction de la région autonome.
Par Conséquent ;
Pour pouvoir réaliser les autonomies démocratiques sur la base de l’avenir commun des peuples dans l’ensemble démocratique de la Turquie, et pour mettre en sécurité la démocratie et les libertés, il est obligatoire de réécrire une Constitution. Ce type de Constitution est d’une importance capitale pour que toutes les catégories de la société, des “ethnies” et groupes de croyance différents puisse embrasser une vie démocratique. Il n’est pas possible d’imaginer un système social et politique, une Constitution qui permette une vie démocratique et libre à un groupe, une catégorie de société ou un peuple, sans donner des droits aux autres. Notre lutte pour l’autonomie est une lutte de liberté, aussi bien pour les Kurdes, que les Turcs et toutes les autres “ethnies”, groupes de croyance, les discriminés, opprimés, et les oubliés.
Nous croyons que notre modèle d’autonomie, basé sur l’autogestion, sera en même temps, un exemple important pour se tourner vers une sortie du contexte complexe de chaos dans lequel le Moyen Orient se trouve. Ce modèle, sera éclaireur pour nos peuples qui ont un destin commun depuis mille ans, pour trouver des résolutions démocratiques et pacifistes aux problèmes de la région et des pays.
Cette déclaration est une recherche dynamique de discussion et de réconciliation. Elle est ouverte aux propositions et critiques.
Dans ce cadre, pour la démocratisation de la Turquie, pour l’ouverture d’un chemin de solution politique mettant fin aux affrontements, nous invitons, toutes les forces démocratiques et les forces de liberté de la société, les parties politiques, les personnalités, les leaders d’opinion, les groupes et “institutions de croyance” de la Turquie, à soutenir les revendications et la lutte légitime et juste menée par le peuple kurde. Nous appelons, toutes les catégories sociales, les partis politiques, à s’approprier avec l’esprit de réconciliation nationale, la résistance que notre peuple mène, et nous appelons les peuples et institutions du monde, à être solidaires avec les revendications légitimes de notre peuple.
Comme on le constate aisément, il s’agit d’un “programme politique”, “une feuille de route”, définissant la notion “d’autonomie” comme il est naturel d’en débattre, dans un congrès de cette nature.
De là à présenter ce programme comme une nouvelle déclaration de guerre, comme le fait Reuters, repris en boucle ailleurs en brandissant l’autonomie comme une menace, il y a une grande marge.
Ce programme est une perspective politique plutôt intéressante à nos yeux, et d’ailleurs ressemble à ce qui se discute au Rojava et fait l’objet d’échanges.
Mais il n’y a pas, à la sortie de ce congrès, de résolution publique connue ou communiquée, pour sa mise en oeuvre dans l’Etat de guerre, et la confrontation à armes inégales que subissent les populations depuis les offensives criminelles de l’armée d’Erdogan. Et pour cause, l’urgence est à l’auto défense.
Alors, programme d’une sorte de Comité National de Résistance à l’occupation turque, qui envisagerait l’accentuation d’une lutte armée, ou base crédible d’ouverture de négociations de paix à réouvrir ?
Les déclarations accompagnant ces votes semblent plus indiquer une lutte politique pour offrir à la Turquie une constitution que ses peuples méritent.
L’insistance dans ce texte, sur la nécessaire “constitution nouvelle” pour l’ensemble de la Turquie, la réconciliation nationale et la mobilisation des forces de paix, tourne pourtant le dos à toutes les volontés “séparatistes” et indique aux yeux de tous les chantres de “la république indivisible”, une autre voie unitaire possible qui est celle de la réforme constitutionnelle, et non la défense armée du “territoire national”. Reuters visiblement là, était parti pisser.
Nous avions lancé quelques questions dans une chronique récente, concernant les débats politiques peu « transparents » au sein des mouvements politiques kurdes. Nous avions espéré quelques réponses ici aussi. Bien que ce billet ait été lu à la hauteur de nos attentes, le « silence politique dans les rangs » auquel nous commençons à être accoutumé dès lors où on questionne le PKK, fut remarquable.
Nous n’irons pas jusqu’à mettre en lien la difficulté d’organiser un réel soutien large et pluriel et le peu d’empressement des organisations kurdes à se lier à une pluralité de soutien ici, provoquant des isolements dommageables. Il y a pourtant une condamnation claire à engager aussi contre la politique du gouvernement français et les orientations européennes de soutien à Erdogan, qui légitimisent les crimes, tout comme une campagne d’informations sur la situation réelle et les perspectives mises en avant par les représentations politiques du Peuple Kurde.
L’organisation d’un soutien ne peut se faire à coup d’images et de déclarations propagandistes, surtout dans le contexte politique français de cette fin 2015.
Nous soulignions le peu de bilan public de l’après élection de novembre en Turquie, le peu de bilan aussi sur la division du mouvement anti guerre, et le rétrécissement des soutiens issus des luttes de Gezi, voire des autres mouvements de la société civile turque. Nous le faisions à partir d’un article de presse dont nous ne partageons pas le fond, mais très symptomatique de « l’opinion publique turque d’opposition majoritaire ».
Il ne s’agissait pas pour nous de prendre des distances dans un soutien qui se doit d’être sans failles à apporter aux populations qui subissent de plein fouet les actions de répressions aux accents génocidaires et qui sont orchestrées, commentées et pilotées par le gouvernement AKP.
Le questionnement portait sur les intentions politiques des mouvements kurdes, devant ses massacres en cours, au delà de l’auto défense nécessaire des populations. Il portait aussi sur les déclarations d’autonomie et les moyens de les faire aboutir.
Une première réponse vient de l’organisation d’une marche pour la paix d’une part, et des délibérations de ce « congrès » de l’autre.
Le questionnement reste également entier sur la poursuite et l’approfondissement de ce qui deviendrait une guerre civile à court terme, si l’exaspération d’un côté, la déclaration unilatérale d’autonomie, et la volonté “d’éradiquer et d’en finir” de l’autre, continuaient à sortir des canons. Ces résolutions de congrès montreraient pourtant la voie possible d’une lutte pour une nouvelle constitution turque, lutte politique qui s’appuierait sur les interstices de paix, mais qui serait résolument contraire aux intentions du gouvernement AKP, comme d’un basculement dans une guerre civile totale.
Türkçe :
Demokratik Toplum Kongresi’nin (DTK) Diyarbakır’da iki gün süren toplantıları özerklik talebiyle sonlandı. Dün açıklanan 14 maddelik sonuç bildirgesinde; eğitim, sağlık, asayiş ve adalet gibi kamu hizmetlerine ilişkin yetkilerin yerel yönetimlere devri istendi.
Işte tam metin :
Kürdistan ve Türkiye’nin de içinde bulunduğu Ortadoğu son derece tarihsel ve önemli bir süreçten geçmektedir. Günümüzde küresel kapitalizm derin bir kaos yaşamaktadır. Yaşanan bu kaostan etkilenen bölgelerin başında da Ortadoğu, Anadolu ve Mezopotamya gelmektedir. Dolayısıyla Dünya’nın belli başlı tüm güç odakları bölge üzerinde ciddi hesaplar yapmaktadır.
Kaos dönemlerinde yaşanan ekonomik, sosyal, kültürel, siyasi ve askeri gelişmelerin sonucu olarak yaşadığımız yüzyılda ulusal kimlik, özgürlük ve demokrasi sorunları çözülememiştir. Bu nedenle eskiyi ifade eden yapılanmalar bir bir çözülürken yeni alternatif demokratik modeller ortaya çıkmıştır.
Kürt Halk Önderi Sayın Abdullah Öcalan’ın 2013 Newroz’unda bütün Türkiye ve dünya toplumlarına sunduğu tarihi açıklaması ve çağrısı böylesi tarihi bir zamanda yapılmıştı. Kuşkusuz ülkemizin sorunlarının çözümü derinlikli ve güvene dayalı bir müzakere temelinde Türkiye Büyük Millet Meclisi onayı ile gerçekleştirilmelidir. Nitekim Sayın Öcalan 2013 Newroz’unda yayınladığı deklarasyon sonrasında gerçekleşen diyaloglarda bunu hedeflemişti. Artık silahlar susacak, fikirler konuşacaktı. Yeni mücadele yöntemi fikir ve demokratik siyaset olacaktı. Ancak bu gerçekçi ve doğru çözüm yolu AKP Hükümeti tarafından oyalama ve tasfiye politikasına dönüştürülmüştür. 28 Şubat’ta hükümet yetkililerinin de hazır bulunduğu Dolmabahçe Sarayında kamuoyuna sunulan mutabakat belgesi Cumhurbaşkanı tarafından reddedilmiştir. Bunun ardından, makul yaklaşımlarıyla çözümleyici olduğu tüm kesimler tarafından kabul edilen Kürt Halk Önderi Sayın Abdullah Öcalan’a uygulanan ağır tecrit ve sürecin buzdolabına kaldırıldığı açıklaması, AKP’nin Kürt sorununda bir çözüm politikasının olmadığının, baskı ve savaşla Kürt halkının Özgürlük Mücadelesini tasfiye etmeyi amaçladığının açık kanıtı olmuştur.
7 Haziran 2015 genel seçimlerinde ortaya çıkan halk iradesi, başta Kürt sorunu olmak üzere, halklarımızın barış ve demokratikleşme sürecine verdiği güçlü bir yanıttı. Türkiye’nin demokratikleşmesi ve Kürt sorununun barışçıl yöntemlerle çözümüne dair çok güçlü bir halk iradesinin sandıkta tecelli etmesiydi. Maalesef Türkiye’yi sorunlar çıkmazından çıkaracak bu seçim sonuçları ve halk iradesi tanınmayıp, saygı duyulmayarak tarihi bir fırsat kaçırılmıştır. Tayyip Erdoğan ve ekibiyle, AKP üst yönetimi, bir siyasi darbe yaparak parlamentoyu çalıştırmayıp, devlete ve bürokrasiye de el koyarak kapsamlı bir savaş politikasına örtü yapacağı bir seçim süreci başlatarak 7 Haziran seçim sonuçlarını ortadan kaldırmışlardır.
İmralı’da yürütülen görüşmelerin sonlandırılarak varılan mutabakatın yok sayılması, savaş kararı alınarak gerilla alanlarına yönelik hava ve kara operasyonlarının başlatılması, halklarımızın en meşru ve demokratik taleplerinin şiddet yöntemleriyle bastırılmaya çalışılması sonucunda, bazı il ve ilçelerde halk meclisleri özyönetim kararı almıştır. Özyönetim ilan edilen yerlerde bir yıldır sakız gibi çiğnenen “kamu güvenliği” adı altında seçilmişlere, sivil halka, siyasetçilere ve gençlere yönelik tutuklama ve infazlara yönelinmesi, özyönetim alanlarını hendekler ve barikatlarla savunma durumunu ortaya çıkarmıştır. Bugün, sorunu hendeklere sıkıştıran ve bunun üzerinden geliştirilen devlet terörünü meşrulaştıran politikalara karşı halkımızın geliştirdiği meşru direniş, özünde kendi kendini yerelden yönetme, yerel demokrasiyi inşa etme talebi ve mücadelesidir. Kürt halkının hukuki, siyasi ve statü talebi kabul edilmediği için Kürt halkı da kendi öz gücüne dayanan bir mücadele sürecine girmiştir.
Bu mücadele toplumsal sorun üreten iktidarcı, merkeziyetçi ve erkek egemen yönetim anlayışlarına alternatif olarak demokratik siyaset anlayışını, yönetim modelini ve sistemini benimseyen, toplumsallığı ve birlikte yaşamı, Kürt sorununun siyasi statü temelinde demokratik çözümünü esas almaktadır. Bu da, sorunun esas olarak bir demokrasi ve özgürlük sorunu olduğunu ortaya koymaktadır. Demokrasi ve özgürlük talepleri özünde siyasi statü talepleridir. Çözümü de siyasi müzakere zemininde olmalıdır. Bu nedenle, yaşadığımız bütün sorunların aşılabilmesi için diyalog ve müzakere kanallarının yeniden devreye girmesi önemlidir. Bunun için de, Kürt Halk Önderi Sayın Öcalan’ın özgürlüğünün sağlanmasını, sürecin sağlıklı ve istikrarlı yönetilebilmesi için zorunlu görmekteyiz.
Bu açıdan daha önce DTK’nin kamuoyuna sunduğu, HDK, DBP ve HDP’nin de programlarına aldığı demokratik özerkliğin içeriğini doldurarak kamuoyuna deklare etmek istiyoruz. Böylece özyönetim ilan eden halkımızın amacı ne, ne istiyor soruları daha iyi anlaşılacaktır.
Bugün dünyada hakim olması gereken yönetim anlayışı tartışmasız demokrasidir. Yerel demokrasi ve farklılıkların özgünlüğünü tanımak günümüz demokrasilerinin temel karakterini oluşturmaktadır.
Demokrasilerde yönetimlerin meşruiyeti, artık her sokağı, her mahalleyi, her il’i ve ilçe’yi merkezden yönetmekle değil, yerellerden özyönetimleri tanıyarak sağlanmaktadır. Dünyada farklı toplulukların özerkliğini tanımayan tek bir demokrasi kalmamıştır. Çünkü bu özerklikleri tanımadan demokrasiyi geliştirmek mümkün değildir.
Türkiye’nin tarihsel geçmişine, çok kültürlü ve çoğulcu toplum yapısına, kalabalık nüfus ve büyük coğrafya gerçekliğine en uygun yönetim modelinin demokratik özerklik olduğunu rasyonel düşünen herkes kabul etmektedir. Bu yönetim modeli aynı zamanda Kürt sorununun demokratik temelde ve birlikte yaşama çerçevesinde çözümünü de sağlayacaktır.
Aylardır özellikle halkın özyönetim ilan ettiği yerlere tank, top, binlerce asker ve polis ile ağır saldırılar yürütülmektedir. Katliam ve halkı sindirme amaçlı gerçekleştirilen bu saldırılar sonucu hem ölümler, yaralanmalar yaşanmakta, hem de kentlerde tarihi-kültürel miraslarımız, ibadet yerlerimiz yakılmakta ve yıkılmaktadır. Kürt halkı da hem özyönetimin ilan edildiği yerlerde, hem de bulunduğu her alanda direnişini giderek büyütmektedir. Haklı ve meşru temele dayanan bu direniş mutlaka kazanacaktır. Bu haklı ve meşru direnişe saldıranlar hem demokratik Türkiye’de, hem de tarih ve insanlık karşısında yargılanacaklardır.
DTK olarak halk meclislerinin ilan ettiği özyönetim ilanlarını ve halkımızın her alanda yürüttüğü bu haklı ve meşru direnişi sahipleniyor; Kürt halkının ve tüm Türkiye halklarının bu direnişlere katılmasını ve destek vermesini demokrasi ve özgürlük mücadelesi gereği olarak görüyoruz. Şu anda yaşananlar AKP hükümetinin gösterdiği gibi hendek ve barikat sorunu değildir; demokrasi sorunudur. AKP’nin saldırgan politikası ise halkın iradesini ve yerel demokrasiyi tanımayarak halkın özgür ve demokratik yaşam iradesini kırmaya yöneliktir. Demokratik siyasal yollardan çözülmesi gereken bir sorunun çözümsüz bırakılmasının yarattığı sorunlar yaşanmaktadır. Var olan gerilim ve çatışmalar ancak demokratikleşme zihniyeti ve çözüm yaklaşımıyla ortadan kaldırılabilir. Kürt sorunu gibi temel bir sorunun çözülmemesinin, direnişin derinleşerek büyümesine yol açacağı aşikardır.
DTK Genişletilmiş Olağanüstü Genel Kurulu, yaptığı kapsamlı tartışma ve değerlendirmeler neticesinde, özyönetimin içeriğinin doldurularak sahiplenilmesini, savaş ve şiddet politikalarına karşı bireyin ve toplumun kendi özsavunmasını almasının meşruluğunu, toplumsal inşa sürecinin de eşzamanlı ele alınarak hayata geçirilmesinin elzem olduğunu karara bağlamıştır.
Kürt sorununun demokratik özerklik çözümü Türkiye’nin demokratikleşmesinden ayrı ele alınamaz. Türkiye gerçeğinde demokratik özerkliğe dayalı bir siyasi ve toplumsal sistem yaratmadan Türkiye’nin demokratikleşmesi mümkün değildir. Bu açıdan özyönetim ilanları kesinlikle Türkiye’yi de demokratikleştirme adımlarıdır; Yerinden yönetimi sağlayan yasal demokratik adımların atılmasını da tüm Türkiye halkları açısından gerekli ve doğru bir adım olarak görüyoruz. Kuşkusuz yerel demokrasi her alanın, bölgenin ve toplumun ihtiyaçları ve koşullarına göre farklı uygulama biçimlerine kavuşacaktır. Demokratikleşme, yerel demokrasinin ve farklı kimliklerin özerkliğinin gerçekleşmesi açısından yasal imkan sağlayacağından her alanın demokrasiyi kendi koşullarına uyarlaması zor olmayacaktır.
Demokratik özerklik, özyönetimler ve yerel demokrasi açısından spekülatif tartışmaların son bulması için Avrupa Konseyi Yerel Yönetimler Özerklik şartındaki çekincelerin kaldırılması yanında, aşağıda belirteceğimiz demokratik özerklik sorumluluk alanlarının tespiti çerçevesinde sadece Kürt sorununun değil; siyasi, toplumsal ve idari birçok sorunun çözümüne kapı aralayacağına inanıyoruz.
Bu çerçevede,
- Ülke genelinde kültürel, ekonomik, coğrafi yakınlıkları dikkate alınarak bir veya birkaç komşu şehri kapsayacak biçimde demokratik özerk bölgelerin oluşturulması.
- Tüm bu özerk bölgelerin ve kentlerin demokratik esaslarla seçilmiş meclisler ve meclisler içinden seçilmiş özyönetim organları tarafından Türkiye’nin yeni demokratik Anayasasının temel prensipleri çerçevesinde yönetilmesi. Özerk Bölgelerin halk iradesinin ayrıca TBMM ve merkezi yönetimde de demokratik esaslar temelinde temsil edilmesi.
- Demokratik özerk bölgeler ve diğer idari birimlerde merkezi yönetimin seçilmişler üzerindeki her türlü vesayetine son verilmesi, seçilmişleri görevden alma yetkisinin kaldırılması. Merkezi yönetim organlarının, yeni demokratik anayasa ilkelerine uyulması doğrultusundaki denetimleri dışında bölgesel ve yerel yönetimler üzerindeki her türlü vesayetinin son bulması.
- Özerk bölge ve kentlerde şehir, mahalle, köy, kadın ve gençlik meclislerinin, farklı halklar ve inanç toplulukları meclislerinin, sivil toplum örgütlerinin karar alma ve denetleme süreçlerine doğrudan katılımının sağlanması.
- Demokrasinin derinleşmesi, kapsamlılaşması, özgür ve demokratik yaşamın sağlanması açısından kadınların meclislerde, tüm karar mekanizmaları ve özyönetim kademelerinde eşit temsilinin tanınması. Kadınların ihtiyaçları doğrultusunda meclis, komün ve toplumsal kurumlar kurabilmesi; kadın kurumları ve kadınlarla ilgili kararların tamamen kadın meclislerinin onayından geçmesi. Kadının her alanda özgür ve özerk örgütlenmesinin tanınması.
- Gençliğin karar mekanizmaları ve özyönetim organlarında yer alması.
- Her kademede eğitimin özyönetimlere bırakılması. Türkçenin yanı sıra bütün anadillerin de eğitim ve öğretim dili olması. Eğitim müfredatında genel müfredat dışında yeni demokratik anayasa, evrensel değerler ve insan hakları çerçevesinde yerelin tarihi, kültürel ve toplumsal özgünlükleri ve ihtiyaçları temelinde müfredata eklemeler yapılması. Türkçenin yanında yerel dillerin de resmi dil olarak kabul edilmesi.
- Dil, tarih ve kültür alanında her türlü çalışma yapabilmek. Aynı zamanda inanç ve ibadet hizmetleri sunan kurumların özerk kurumlar olarak örgütlendirilmesinin sağlanması.
- Bütün düzeylerdeki sağlık ve tedavi hizmetlerinin özerk yönetimlerce sunulabilmesi.
- Yargı Sistemi ve Adalet Hizmetlerinin Özerk Bölge Modeli’ne göre yeniden düzenlenmesi.
- Toprak, Su ve Enerji kaynaklarının Ekolojik çerçevede toplum yararına işletilmesi, denetlenmesi ve üretimden pay alma yetkisinin Özerk Bölge Yönetimi’ne verilmesi. Öz yönetimin tarım, hayvancılık, sanayi ve ticaret dahil her alanda genel demokratik anayasa ilkelerine ters düşmeden her türlü üretim ve işletme birimleri oluşturma, bu tür toplumsal ve bireysel girişimleri destekleme, teşvik etme, hibe desteği sunma yetkisine sahip olması.
- Özerk Bölgenin yönetim alanında ve kent içinde, her türlü kara, hava, deniz ulaşım hizmetlerini sunması ve denetimini sağlaması. Trafik hizmetlerinin merkezi trafik kurumları ile uyumlu halde yerel yönetim organları denetimindeki birimlerce yürütülmesi.
- Yukarıda belirtilen hizmetlerin sunulabilmesi için yerelde bütçelemenin Özerk Bölge Yönetimine devredilmesi ve kadın odaklı bütçelemenin esas alınması; bazı vergilerin özyönetim birimleri tarafından toplanması. Merkezin yerelden topladığı bütün vergi gelirlerinden yerele pay verilmesi.
- Özerk Bölge Yönetiminin denetiminde, yereldeki asayişin tümünü sağlayacak resmi yerel güvenlik birimlerinin kurulması.
Sonuç olarak ;
Demokratik özyönetimlerin Türkiye’nin demokratik birliği ve halkların ortak geleceği temelinde gerçekleşmesini ve bu nitelikte demokrasiyi ve özgürlükleri güvence altına alacak demokratik bir anayasa yapılması zorunludur. Böyle bir anayasa tüm toplumsal kesimler, farklı etnisiteler ve inanç toplulukların özgür ve demokratik yaşama kavuşması açısından da vazgeçilemez önemdedir. Yalnızca bir halkın, bir kesimin, bir topluluğun özgür ve demokratik yaşamını sağlayan ama diğerlerine hak tanımayan bir anayasa, siyasal ve toplumsal bir sistem düşünülemez. Demokratik özerklik mücadelemiz Kürtler için olduğu kadar, Türkler ve tüm diğer etnisiteler, inanç toplulukları, dışlananlar, ezilenler, ihmal edilenler için de bir demokrasi ve özgürlük mücadelesidir.
Özyönetimlere dayalı demokratik özerklik modelimizin aynı zamanda Ortadoğu’nun içinde bulunduğu bu karmaşa ve kaos ortamından çıkışa dönük önemli bir örnek oluşturacağı inancındayız. Bu model bin yıldır kader ortaklığı yapmış halklarımızın ülke ve bölge meselelerinin barışçıl ve demokratik çözümüne öncülük edecektir.
Bu deklarasyon dinamik bir tartışma ve uzlaşma arayışıdır. Öneri ve eleştirilere açıktır.
Bu çerçevede çatışmalara son verilerek, Türkiye’nin demokratikleşmesi, siyasi çözüm yolunun açılması için, Türkiye’nin bütün demokratik ve toplumsal özgürlük güçlerini, siyasi partileri, şahsiyetleri, kanaat önderlerini, inanç toplulukları ve kurumlarını Kürt halkının yürüttüğü meşru ve haklı mücadeleye ve taleplerine destek vermeye davet ediyoruz. Kürdistan’daki bütün toplumsal kesimleri ve siyasi partileri ulusal birlik ruhuyla halkımızın yürüttüğü direnişe sahip çıkmaya; dünya halklarını ve kurumlarını halkımızın meşru özgürlük talepleriyle dayanışmaya çağırıyoruz.