Önümüzde­ki 30 Kasım-11 Aralık tar­ih­lerinde Bir­leşmiş Mil­letler İkl­im Değişik­liği Çerçeve Sözleşme­si, COP21 zirvesi Paris’te gerçek­leşe­cek. Bun­dan önce­ki toplan­tılar­da, geze­genin gidişatı­na doğru açılar­dan bakılıp, sorun­lara ele gelir bir çözüm bulu­na­ma­ması­na, çevre­ci ve radikal sol kes­im­ler, protesto gös­ter­i­ler­i­leriyle tep­ki veriy­or. Geçtiğimiz senel­erde­ki zirvel­er sık sık şid­detli gös­ter­ilere sahne olmuştu.

13 Kasım Paris saldırıların­dan son­ra, o tar­i­he kadar güven­lik alar­mın­da olan Fransa’­da OHAL ilan edil­di. Daha önce Türkiye’dekine ben­z­er bir iç güven­lik paket kanununu da yürür­lüğe sokan hükümet, 21 Kasım günü,  OHAL’i üç ay daha uzat­mak üzere sen­a­to oyla­ması­na sun­du. 6 çekimser oy dışın­da, sol, radikal sol ve çevre­cil­er hep bir elden, olum­lu oy ver­di. Zat­en artırılmış olan güven­lik ted­bir­lerinin, Paris saldırılarını önleye­memiş olması, ve OHAL’in özel­lik­le aktivist ve mil­i­tan­ların başı­na pat­lay­a­cak, özgür­lük kısıt­layıcı şart­lar getirme­si çok tep­ki çek­ti ve siv­il toplum kuru­luşları, siyasi toplu­luk­lar, siv­il itaat­si­z­lik çağrıları yaptılar.

Cop21’in arifesinde ortaya çıkan bu gelişmelerin getirdiği değişik­lik­lerin somut bir örneği, zir­veyi protesto gös­ter­i­lerinde yan­sıy­or. Cop21’i protesto çağrıları iki değişik bakış açısı ile yapıldı. Bir­in­cisi, devletin özel bütçe ayırarak, kon­trol altın­da tut­ma özeni gös­ter­diği gir­işim. 130 siv­il toplum kuru­luşu­nun imza­sını taşıyan bu çağrı, öze­tle “Cop21 iyi de, zir­v­eye biz­im de katıl­mamız gerekir­di” düşüncesi­ni savunuy­or, ve görüşmeleri sadece biraz daha ileriye itele­mek amacın­da. Ikin­ci çağrı ise daha radikal. Cop21’in bir göz boya­ma olduğu­nun altını çiziy­or ve geze­genin duru­mu­nunun aciliy­atı­na par­mak basıy­or. Bu görüşte olan kuru­luş ve gru­plar­dan biri de ZAD’lar (Zone à Défendre,  korun­ması gereken bölge).

Fransa’­da tıp­kı Türkiye’de­ki gibi, doğaya, çevre insanı­na zarar veri­ci, rant odak­lı pro­jel­er var. Yöre halkı ve destek olarak yör­eye gelen­ler böl­geyi işgal ederek bir ZAD oluş­tu­ruy­or. Hemen Yeşil Yol pro­je­sine, HES­’lere, nük­leere ve siyanüre karşı ver­ilen mücadelel­er­le bağlan­tıyı kura­cağınız­dan emi­nim… (Ger­il­im yaşanan pro­jel­er har­i­tası­na buradan ulaşabilirsiniz)

Örneğin Sivens orman­ların­da, sadece yoğun tarım yapan birkaç çiftçinin yararı­na yapıl­mak iste­nen sula­ma bara­jı, ki bir sene önce, burada­ki direniş sırasın­da Rémi Fraisse, Berk­in’e ben­z­er şart­lar­da polis tarafın­dan atılan biber gazı kap­sülü ile sırtın­dan vuru­larak ölmüştü.

turquie

İstiridye üreti­cisi Oléron adasın­da, genetik olarak müda­hele edilmiş istiridyel­er­le yoğun üre­tim yap­mak isteyen, koyun den­gesi­ni altüst ede­cek bir deniz çiftliği pro­je­sine karşı direniş sürüy­or… ZAD’ların en inatçı ve eskisi ise Fransa’nın batısın­da Nantes şehri yakının­da yapıl­mak iste­nen gerek­siz ve zarar­lı bir hava alanı pro­je­si ile mücadele eden Notre Dame des Lan­des ZAD’ı.

Notre Dame des Lan­des ZAD’ı (ZAD NDdL) bölgede yer­leşen direnişçil­er ve yöre çiftçi­lerinin bir ara­da mücadele verdiği otonom bir toplum oluş­tur­du. Rojava’nın dünyanın dört bir yanın­da­ki ben­z­er yer­lere yap­tığı özerk­lik ilân etme çağrısı­na da cevap veren bu ZAD, diğer ZAD’lar gibi, ide­al bir toplum örgütlen­mesinin, sürdürülebilir eko­sis­tem için alter­natif baş­ka bir dünyanın yaşam deney­lerinin bir lab­o­rat­u­arı. (ZAD’in özek­lik açık­la­masını türkçe de içinde olmak üzere değişik diller­den okuyabilirsiniz)

cap-vers-cop21

cliquez ICI pour affich­er l’im­age originale

Bu çerçevede Notre Dame des Lan­des ZAD’ı Cop21 zirve­sine elbette tep­ki­siz kala­mazdı. Destekçi­lerin de dayanış­masıy­la, Notre Dame des Lan­des’­dan 22 Ekim’de yola çıkan 200 bisik­let, 4 trak­tör zir­veyi protesto etmek için şu anda Paris’e doğru iler­liy­or. Paris’te Fransa’nın ve dünyanın çeşitli yer­lerinden gele­cek bin­lerce gös­teri­ci onlara katıla­cak. Plan bu, ama…

Ama, OHAL…

Sıkı iç güven­lik ted­ibir­lerinin, polisin ve valilik­lerin önüne her tür baskı ve yasağı serbestçe uygu­laya­bilme­si için bir otoy­ol açan yeni kanun düzen­lemelerinin sözü­mona hede­fle­nen teröristler­den önce bu tip mücadelel­er veren direnişçi­lerin tepe­sine inen bir baly­oz olduğunu hep­imiz biliyoruz.

ZAD’ın “Cap vers Cop21” (Cop21’e doğru) kon­voyu 23 Kasım pazar günü, ilk etap-durak Anceny’­den çıkarken polis tarafın­dan yak­laşık iki saat dur­du­rul­du. Kim­lik kon­trolün­den son­ra, polis, madde madde kanunu oku­yarak, şimdi­lik yola çık­a­bile­cek­leri­ni, ancak Paris’e gir­işte­ki Sar­clay kasabasının “askeri bölge” ilan edildiği­ni, ve gir­iş­lerin kesin­lik­le yasak­landığını bildir­di. Pazar akşamı,  kon­voy gecik­meyle de olsa, plan­lanan ikin­ci etap şehri Anger­s’ye ulaştı. Ben de Anger­s’li bir destekçi olarak, buluş­ma, yemek ve kon­akla­maya katılan­lar­dan biriydim.

cap-sur-cop21-convoie-cycliste-2

Gün­lerce süren hazır­lık­lar­dan son­ra, heye­can ve sabırsı­zlık­la bek­le­nen kon­voy alkışlar­la ve coşkuy­la karşı­landı. Sıcak soh­betler eşliğinde yenen yemek­ten son­ra, gece bir forum­la devam etti. Ardın­dan, yorgun direnişçil­er,  mis­afir edildik­leri evlere dağıldılar. Pazarte­si sabahı erken saatlerde, yola çık­madan önce,  baş­ka bir direniş nok­tasın­da kah­valtı ettil­er. Anger­s’de devletin loj­man ver­mek zorun­da olduğu halde sokak­ta bırak­tığı 20 mül­te­ciyi konuk etmek üzere, mül­te­cilere yardım eden bir grubun, el koyup kapısını açtığı, kır­sal bölge idare­sine ait bir evden bahsediy­oruz. Bölgede­ki artık çalıştırıl­mayan çöp yoketme sis­tem­i­nin verdiği rahat­sı­zlık yüzün­den, belediyenin zamanın­da sahip­lerinden satın aldığı evler­den biri olan bu mekanın gele­ceği ile ilgili hiç bir pro­je olma­ması­na ve bu konuk­la­ma gir­işi­mi için bir kuruş bile yardım isten­meme­sine rağ­men, Angers kır­sal çevre idare­si, evi boşalt­ma emri ver­miş ve 20 mül­te­ciyi kaldırım­da uyut­mayı ter­cih etmişti. ZAD kon­voyu, basının da dav­et edildiği bu kah­valtı molasıy­la, mül­te­cil­er için ver­ilen mücadel­eye de destek ver­erek, bütün mücadelelerin ortak nok­ta­ları ve bağları olduğu­nun altını çizmiş oldu.

ZAD’cılarımızın yolu açık olsun.
İzlem­e­ye ve destek ver­m­eye devam ediyoruz.

OHAL’e kafa tut­mak için Paris’te buluş­mak üzere.

la-zad-est-partout

Her yer ZAD !

Naz Oke on EmailNaz Oke on FacebookNaz Oke on Youtube
Naz Oke
REDACTION | Journaliste 
Chat de gout­tière sans fron­tières. Jour­nal­isme à l’U­ni­ver­sité de Mar­mara. Archi­tec­ture à l’U­ni­ver­sité de Mimar Sinan, Istanbul.