Français | Türkçe | English
Yüreğin derinliklerinden adeta fışkıran bir şarkı vesilesiyle, Raphaële Lannadère ile güzelleri güzeli bir buluşma…
Her şey bir mesajla başladı. Sanatçı ismiyle “L”, Fransız besteci, şarkıcı ve müzisyen Raphaële Lannadère’den geliyordu. L, bizimle sözlerini yazıp bestelediği yeni bir şarkıyı paylaşmak istemişti: Kadın, Yaşam, Özgürlük!, orijinal ismi ile Femmes, Vie, Liberté !
Ama ne şarkı! Kürt kadınlara ve mücadelelerine bir övgü, Sakine Cansız’ın neredeyse parmakların ucu ile dokunulabilecek gerçeklikte, yalnız dağların doruklarında değil, bir kaç nota ile tüm uzaklıkları silerek, kentlerimizin üzerinde gezinen ruhu… Biz kadınlar, yol arkadaşlarımızla birlikte her yerde, sınırların da ötesinde bir bütün değil miyiz ?
“Bu şarkı benim gözümde çok büyük bir önem taşıyor, Zehra Doğan’ın eserleriyle bir klip gerçekleştirmek istiyorum” diyordu L mesajında. Heyecan verici bir an! Hemen cevap verdim elbette.
Telefonda, o yumuşacık sesi ile, Kürt kadınların mücadelesinden ne denli etkilendiğini, hissettiği güçlü kız kardeşlik duygusunu, Batı dünyasının medyalarında kadın savaşçılara boca edilen hollywood hamuru hayranlığından uzak, sağlıklı bir saygıyla anlatıyor bana. Zehra Doğan’ın fırçasına duyduğu beğeniden söz ediyor. Bir kadının üstelik de sanatçı bir kadının, Zehra’nın tanıklığını, söylemini bu derecede duyması, duyumsaması ve anlaması heyecan verici. Gerçekleştirmeyi düşündüğü klipte Raphaële’nin yüzünü göremeyeceğiz, ama dinleyicisine, Kadın, Yaşam, Özgürlük! şarkısını zengileştireceğini düşündüğü Zehra’nın resimleri ve söylemini armağan etmek istemesi çok anlamlı…
Bir süre sonra buluşuyoruz. Raphaële Lannadère kalkıp, Fransa’nın batısındaki Nantes şehrinde her yıl yapılan “Atlantide, Les Mots du Monde” (Atlantid Dünya Sözcüleri) kitap festivaline geliyor. Zehra ise, “Nous aurons aussi de beaux jours” (Güzel günlerimiz de olacak) kitabının yayınlanmasının ardından, festivalin özel davetlisi. Ama ne yazık ki, lanet korona yüzünden gelemeyen davetliler arasında… Bir araya geldiğimizde, L’ye sosyal mesafeden da olsa bütün kollarımla sarılıyorum, hem Zehra, hem de bu şarkıyı seveceğinden emin olduğum hepiniz için.
İşte, dünyayı güzelleştirmek için güçlerini birleştiren kadınların yollarının sanat sayesinde kesişmelerinden biri daha…
Fransız şair, yazar ve aktivist Louis Aragon, Le Roman inachevé (Bitmemiş Roman) kitabında şöyle diyor: “Işık kadından gelir. Sabah kadar gece de. Onun çevresinde örgütlenir her şey”. Kadın, Yaşam, Özgürlük! işte o berrak ve parlak işini yakalamaya davet ediyor.
8 Eylül günü L sosyal medya hesaplarından, bu çalışmanın meyvasını aşağıdaki mesajla paylaştı Raphaële…
Kadın, Yaşam, Özgürlük! şarkısını bir çok farklı dönemde yazdım. İlk satırlar, Suriye’deki savaşın başında karalandı.
Kürdistan kadınlarının İşid’a ve erkek zihniyetinden doğan baskıya karşı verdikleri, ve özellikle cesaret, özgürlük ışığı dolu, birleştirici, özgürleştirici mücadelesinden, ayrıca olağanüstü kız-kardeşlik duygusundan çok etkileniyorum. Onların sesinde, gerçekten dünyanın tüm kadınları için, Qandil’in sınırlarından da öte, canlı ve kararlı bir adalet umudu var.
Şarkı bittiğinde, bu mücadeleyi görünür kılabilecek görseller aradım. Ve Zehra Doğan’ın çalışmalarına adeta aşık oldum.
Bana cevap vereceğinden emin olmasam da, ona yazdım ve sevindirici bir cevap beni arkadaşı Naz Oke ile buluşturdu ve Zehra şarkımın eserlerine eşlik etmesini kabul etti.
Bugün onu sizlere büyük bir onurla sunuyorum. Klip Zehra Doğan’ın 2016’dan 2020’ye dek, Mardin, Diyarbakır, Tarsus cezaevlerinde, kaçak günlerinde ve sürgünü hissettiği son dönemde gerçekleştirdiği çalışmaların küçük bir retrospektifini oluşturuyor.
Onları seveceğinizi umuyorum!
L
L’nin kendine özgü tarzı, şiirsel olduğu kadar da gerçekçi metinleri, ve berrak sesi ile, uzun senelerden beri Fransız müziğinde apayrı bir yeri var.
Müzik yolunun başında tarzı polifonik Çigan, Korsika, Bulgar müziği, gospel ve fado ile şekillenmiş. Ardından, Édith Piaf, Léo Ferré, Jacques Brel, Barbara gibi sanatçıların eserlerini, yani klasik Fransız şarkılarını seslendirmiş. Zamanla tarzını ince ince işlemiş, ve dinleyicileri içsel ama cömert evrenine davet etmiş. Brezilyalı Ricardo Tete ve Teófilo Chantre gibi, farklı sanatçılarla da çalışmış.
Kadın, Yaşam, Özgürlük! şarkısının yıldızı olduğu son albümü “Paysages” (Manzaralar), daha önce çıkan dört çalışmayı izliyor. 6 şarkısının bulunduğu bir EP “Premières Lettres” (İlk harfler) 2008’de, büyük bir hızla medya, radyo ve televizyonlarda paylaşılmış. 2011’de ilk albümü “İnitiale” heyecanla karşılanmış. Aynı yıl ödüller izlemiş: Barbara 2.müzik ödülü ve Félix-Leclerc şarkı ödülüne layık görülmüş. İkinci albümü “L” 2015’de dinleyicilere ulaşmış, ve 2010 Ocak ayında aramızdan ayrılan Amerikalı-Meksikalı sanatçı Lhasa’ya bir onurlandırma içeriyor. 2018’de, Raphalële’e piyano, harp ve telli sazların eşlik ettiği “Chansons” (Şarkılar) albümü izlemiş. L bu albümde yer alan Orlando parçası ile, 2016’da “Pulse” isimli LGBTİQ gece kulübüne yapılan silahlı saldırıdan bahsediyor. “L, sur son île”, (Adasında L) isimli bir belgesel ise, bu albümün doğumuna dek yapılan tüm çalışmalara yer veriyor.
“Paysages” 6 Kasım günü çıkacak. Bu tarihi beklerken, Kürt kadınların bugün dünyanın beş kıtasında çınlayan, onurlu sloganından esinlenen bu güzel şarkının tadını çıkarın:
“Jin, Jîyan, Azadî ! ”
Kadın, Yaşam, Özgürlük!
“Femmes, Vie, Liberté !”
❤️ 💛 💚 💜
Kadın! Yaşam! Özgürlük!
Munzur nehrine atmam kendimi
O çoktan kırmızıya bürünmüş analarımızın onurlu kanıyla.
Onun sularında, sevgileri dualara evrilmiş
İhanet edemem taşların fısıldadıklarına.
Kadın! Yaşam! Özgürlük!
Sakine’nin adını haykıran Kandil’in sesini dinle.
Akan zamanı duy, özgürlüğümüze doğru ilerleyen
Kandil’in şarkısını dinle! Kandil’in şarkısını dinle!
Kurak tepecikleriyle Şengal’in topraklarında
İlerliyoruz silahlarımızla Amazonlar gibi.
Ve erkekler ürküyor şarkılarımız yankılandığında
Güneş dolu kahkahalarımız
Onları tanrıdan daha çok korkutuyor.
Kadın! Yaşam! Özgürlük!
Sakine’nin adını haykıran Kandil’in sesini dinle.
Akan zamanı duy, özgürlüğümüze doğru ilerleyen
Kandil’in şarkısını dinle! Kandil’in şarkısını dinle!
Raphaële Lannadère (L)‘i sosyal medyada izleyebilirsiniz: You Tube, Facebook, Instagram…
Kedistan’ın tüm yayınlarını, yazar ve çevirmenlerin emeğine saygı göstererek, kaynak ve link vererek paylaşabilirisiniz. Teşekkürler.
