Nous avons humainement découvert une “belle personne”, le député kurde Faysal Sarıyıldız. Nous nous devions de lui donner la parole.
Il fut présent la quasi totalité du Festival de cinéma à Douarnenez, consacré cette année aux “Peuples de Turquie”. Une belle rencontre, chaleureuse et humaine, des moments complices, comme on les cherche.
Il aime les kedi, ce qui nous renforce dans nos engagements. Un reportage “officiel” s’imposait donc, que nous avons préféré à bâtons rompus, au coeur même du festival.
KEDISTAN : Vous êtes présent au Festival pour une semaine, l’oeil pourtant rivé, et c’est compréhensible, sur l’actualité sanglante au Kurdistan. Comment le vivez-vous ?
Je suis en Europe depuis environ trois mois. Jusqu’à maintenant, nous avons visité et rencontré, des milieux gouvernementaux, des amiEs et notre peuple de la diaspora. La raison pour laquelle je suis ici, c’est de porter au monde les informations sur ce qui se passe au Kurdistan. Car actuellement, en Kurdistan, des choses qui sortent de l’ordinaire sont vécues, avec “le concours” du gouvernement AKP. Avant tout, des crimes contre l’humanité et des crimes de guerre sont commis, les valeurs humaines sont piétinées. Nous parlons là, des êtres humains brûlés méthodiquement et en masse. Nous parlons de l’étudiant qui demande de l’aide et qui est brûlé vivant, et d’autres sales pratiques.
Nous nous sommes transportéEs pas mal en Europe, pour parler de tout cela. Ensuite nous avons été invitéEs ici, en Bretagne… J’avais quelques connaissances sur la Bretagne, je connaissais l’histoire du peuple breton. Par conséquent cette invitation fut un des programmes que j’ai accepté avec enthousiasme. Je suis venu et j’ai vu ici, que je ne m’étais pas trompé. Je me suis trouvé, face à un peuple vraiment très chaleureux. C’est un peuple, avant tout, politique, et un peuple qui nous comprend. Cela m’a rendu très heureux. Mais tout en essayant de savourer cela, et de partager nos problèmes, je restais préoccupé par ce qui se passe au pays. Les têtes ne sont jamais sereines. Au début, le massacre à Antep… Vous le savez, à Antep, 54 personnes dont plus de 30 enfants ont été massacrées, des centaines de personnes ont été blessées, dont certaines resteront handicapées à vie. L’attaque a été commise par un membre de Daesh. Pourtant, jusqu’à maintenant, nous avons déposé des dizaines de questions [au parlement]. Nous avons dit : « Daech, l’organisation la plus sauvage de l’histoire, s’organise à Antep, mais aussi dans toutes les villes de frontières, sous les yeux de l’Etat [turc] et avec sa complicité. Des gens venant des quatre coins du monde sont pris en charge dans ces villes, et sont transférés de l’autre côté [de la frontière]. Chacun sera transformé en une machine à massacre, une machine de mort et sera renvoyé dans tous les coins du monde et ce sera un problème. » Mais rien de ce que nous avons dit n’a été pris au sérieux, et ils ont commencé déjà a se disperser partout.
Pendant que je parle de tout cela, je ne vais pas pouvoir passer sans dire ceci : Après l’attaque d’Antep, les différents milieux du mouvement politique kurde ont clairement dit : « Ils ont fait le massacre le plus sale de l’histoire, mais une prochaine attaque profitant de celle-ci ciblera le Rojava et les initiatives démocratiques de cette région. C’est la légitimation de cette attaque qui est en train de se faire. » Juste après l’attaque d’Antep, dans les milieux gouvernementaux, l’idée de se retourner vers Daech qui se trouve dans une zone précise au Rojava, à Jerablus, et la nécessité d’entrer dans cette région ont commencé à être émises. Parallèlement, des tirs de roquettes ont été effectués. Les roquettes ont atteint jusqu’à l’intérieur de Karakamış (Commune d’Antep). Nous nous souvenons des propos [enregistrés] de Hakan Fidan, directeur du MIT, qui ont fuité et qui ont été publiés dans la presse : « Si c’est nécessaire, j’enverrai 4 hommes en Syrie. Je ferai tirer des missiles vers la Turquie, pour produire un prétexte pour déclarer la guerre ».
Ils ne se sont pas satisfaits de tirer des roquettes, ils ont aussi signé à Antep, un des attentats les plus sanglants de l’histoire. Et ils ont montré celui-ci comme motif d’intervention au Rojava. Les informations qui nous arrivent de la zone, parlent d’accord implicite, disent que les gangs se sont retirés après des pourparlers réalisés en quelques jours, et que la Turquie attaque pourtant comme s’il y avait une très grande menace.
Je voudrais finir en ajoutant qu’Erdoğan a fait une déclaration aujourd’hui « Nous ne permettrons pas une formation divergente là bas ». Ainsi, il a été clairement vu que l’intervention effectuée dans cette région, n’a rien à voir avec Daech, mais cible la construction d’un système social démocratique, égalitaire et libre, menée par les Kurdes. Malheureusement, à la fois cette région et la Turquie sont trainées vers un catastrophe. Sans aucun doute, les Kurdes ne diront pas amen à partir de cette heure, et l’Etat n’abandonnant pas ses politiques meurtrières, hégémoniques et colonialistes, la Syrie et la Turquie seront trainées vers un chaos.
Actuellement, j’essaye de vivre le festival avec toute cette crainte.
J’avoue que je n’arrive pas me focaliser, mais ici, il y a une chaleur humaine énorme. Non pas seulement de la part des invités, artistes, universitaires, intellectuels mais aussi des Bretons, des personnes qui viennent au festival des quatre coins de France. Le thème du Festival est le cinéma des peuples des Turquies, mais il n’y a pas que les films. Il y a aussi des débats, des discussions, et des activités dans diverses branches artistiques. J’ai vraiment beaucoup apprécié, c’est un festival joyeux et très coloré. Malgré le fait que je sois préoccupé par ce qui se passe, je suis très heureux d’être ici.
KEDISTAN : Il y a des invitéEs absentEs, comme Zehra Doğan, journaliste emprisonnée, Fatma Arşimed mairesse de Kayapınar, interdite de sortie de territoire. Ici, un festival sur les peuples de Turquie se déroule, et même ici, les effets de ce qui se passe en Turquie résonnent. Nous aurions voulu que cela se passe autrement… En quelque sorte nous vivons l’actualité de la Turquie, ici, en live.
En Turquie, il y a eu une tentative de coup d’Etat dont l’information était arrivée avant, transformée en opportunité, et je dis en bien mettant les guillemets, considéré comme « don du ciel ». Cette tentative est utilisée comme une occasion pour que le système politique en difficulté puisse se réviser, et pour donner une nouvelle forme à la Turquie. Ils font cela comme un coup d’Etat civil très violent. Je dis « violent » car après le 15 juillet, toute l’opposition a été muselée. De nombreux personnages politiques ne peuvent pas quitter le pays. Comme vous disiez, plusieurs invités du festival n’ont pas pu venir. Ce matin, le Maire d’Idil, a été arrêté avec plusieurs autres camarades. Les gardes-à-vue peuvent durer de nombreux jours. Il est courant de ne pas avoir de nouvelles de dizaines, de centaines de personnes arrêtées. Il arrive même que les arrestations soient reniées. Il y a une atmosphère totalement déviée du Droit. Tout le pays est dirigé par des décrets à valeur de loi. Ces décrets veulent dire ceci : c’est le gouvernement qui décide tout. Les droits, le Droit, la Justice, tout est laissé dans un coin.
Des nouvelles de mort viennent de partout. Des nouvelles de mort de soldats de policiers, de combattants, de civils continuent à venir. L’ambition de pouvoir d’un tyran traine le pays vers la catastrophe. Il veut follement diriger ce pays et ayant des difficultés il espère l’aide des mécanismes de violence. En faisant cela, il applique exactement les méthodes utilisées par Hitler en Allemagne, dans la période où il commençait à se renforcer. Ils utilisaient jusqu’à maintenant, les techniques de propagande de Goebbels, mais dans ces derniers temps, c’est les méthodes que Hitler a pratiqué en 1933, pour se rendre indispensable pour l’Allemagne, et pour éliminer l’opposition. A cette époque, des palais appartenant à l’Etat étaient incendiés, ‑or les incendiaires étaient des gens proches de Hitler‑, aussitôt des déclarations étaient faites… Nous parlons d’une période où les journaux étaient interdits, les intellectuels muselés, les partis politiques de l’opposition dissous. Tout cela était fait sur l’ordre de Hitler et de fait accepté par la société allemande. Ce qui se passe en Turquie, sont des choses similaires.
Je dirais que la tentative de coup d’Etat était elle, une vraie tentative. Parce qu’ils se sont mis face à face sans avoir froid aux yeux, d’un degré à se tuer. Mais Erdoğan, avait déjà planifié comment il pourrait utiliser cette situation à son avantage.
Par exemple, ce jour là, un ordre avait été donné aux unités militaires pour qu’aucun avion ne décolle… Toujours ce jour bien précis, les fiches des centaines de chars situés près des centres ville sont retirées, pour qu’ils ne fonctionnent pas. Et une chose jamais vue, nulle part au monde ; un pouvoir politique, peut se comporter de façon si audacieuse, jusqu’à défier les putschistes au bout d’une demie heure, et déclarer pour la tentative de coup d’Etat « c’est un don du ciel ». Personne ne peut croire à cela. Bien qu’Erdoğan dit avoir « appris la nouvelle de son beau frère », nous pouvons affirmer qu’il s’agit d’une comédie, une sale mise-en-scène.
Nous sommes malheureusement face à un processus sale. Nous parlons d’un processus où toutes sortes de massacres sont commis, les intellectuels et les journalistes sont réduits au silence. Il y a trois jours, le journal Özgür Gündem, le dernier maillon de la tradition de presse politique kurde, a été fermé. Özgür Gündem avait déjà sacrifié jusqu’aujourd’hui, de nombreux membres. Malgré le fait que des centaines de ses membres soient mis en prison, des dizaines assassinés, Özgür Gündem a toujours gardé sa posture, et sa tradition de presse politique qui ne fait pas de concessions sur l’information de l’opinion publique. Ils ont essayé de faire taire même Özgür Gündem. C’est une folie.
Comme je disais, dans ce festival, il y a l’amertume de tout cela. Nos camarades opposants n’ont pas pu venir et nous manquent. Mais, malgré cela ici, il y a un grand enthousiasme, une solidarité, un niveau politique, et des valeurs communes sont appropriées. La vie se déroule un peu d’une façon communale, j’ai beaucoup aimé cela.
Quant à Kedistan… Bien que je vous connaissais, je n’étais pas informé en détail sur votre travail. Mais en arrivant ici, informé par divers milieux, j’ai découvert que vous êtes un groupe de bénévoles qui grandit de plus en plus, et que vous êtes “bons”. Avant tout, vous essayez de défendre les valeurs humaines et j’en suis très touché. C’est pour cela que j’ai accepté avec bonheur, d’échanger avec vous. Je pense que vous grandirez encore plus, car vous êtes juste et vous embrassez tous les êtres humains, ensemble.
Dans une période où la crise née du chaos au Moyen-Orient, s’étend sur la terre, s’approfondit et absorbe comme un tourbillon, les êtres humains, il y a besoin, besoin de coeurs courageux comme vous. Je vous souhaite bonne continuation.
Bu yıl « Türkiye halkları » konusunu ele alan, Douarnenez film festivalinin konukları arasında HDP Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız da vardı. Festival boyunca onunla yollarımız kesişti. İnsancıl, sıcak ve samimi bu güzel insanı tanıma fırsatı bulduk. O da Kedistan kedilerini sevip cesaretlendirice, bir söyleşi kaçınılmaz oldu. Festivalin yüreğinin attığı meydanda sözü ona bırakıyoruz…
KEDISTAN : Bir hafta için festivaldesiniz, bir yandan gözlerinizi Kürdistan’in kanlı ve ateşli gündeminden ayıramadan… Bunu nasıl yaşıyorsunuz ?
Ben yaklaşık üç aydır Avrupa’dayım. Şu ana kadar, bir çok ülkeyi, dost ve hükümet çevrelerini, halkımızı dolaştık. Burada olmamın temel nedeni Kurdistan’da olup bitenleri dünyanın bilgisine sunmak. Çünkü şu anda Kurdistan’da AKP hükümetinin marifetiyle çok olağanüstü şeyler yaşanıyor. Herşeyden önce çok büyük insanlık suçları işleniyor, savaş suçları işleniyor, insani değerler ayaklar altına alınmaya çalışılıyor. İnsanların sistematik bir şekilde, toplu bir şekilde yakılmasından söz ediyoruz. Yardım talep eden üniversite öğrencisinin diri diri yakılmasından, ve benzeri bir çok kirli pratikten söz ediyoruz.
Bunlardan söz etmek için Avrupa’da epey dolaştık. Ardından, buradan, Bretanya bölgesinden davet geldi… Bretanya bölgesine ilişkin biraz bilgim vardı, breton halkının hikayesini biliyordum. Dolayısıyla, memnuniyetle, hatta belki Avrupa’da en severek kabul ettiğim programlardan biri oldu. Geldim ve buraya gelince yanılmadığımı gördüm. Gerçekten çok sıcak bir halkla karşı karşıya geldim. Herşeyden önce politik bir halk, bizi çok iyi anlayan bir halk. Bu beni çok mutlu etti. Ama ben bunun tadına varmaya çalışırken, ve derdimi de paylaşmaya çalışırken, aynı zamanda ülkede olup bitenlerle uğraşmak zorundayım. Kafalar bir türlü rahat kalmıyor. Başta Antep’teki katliam… Biliyorsunuz Antep’te 30’dan fazlası çocuk olan 50’nin üzerinde insan katledildi, yüzlercesi yaralandı, kimisi ölünceye kadar sakat kaldı. Bunu Antep’te bir Işid unsuru yaptı. Oysa biz su ana kadar Antep’le ilgili, onlarca soru önergesi verdik. Bakın Antep’te, ve sadece Antep’te de değil, sınır boylarındaki kentlerin hepsinde, tarihin ortaya çıkardığı en vahşi terör örgütü Işid, devletin yardımlarıyla, göz yummasıyla, oralarda örgütleniyor. Dünyanın dört bir tarafından gelen insanlar orada örgütlenerek karşı tarafa götürülüyor. Herbiri birer ölüm makinasına, katliam makinasına dönüşerek tekrar dünyayanın her yerine dönecek ve dünyanın başına bela olacak dedik. Ama bunların hiç biri ciddiye alınmadı ve su anda da dönmeye başladılar.
Bunlardan söz etmişken şunları da söylemeden edemeyeceğim. Antep saldırısından sonra, Kürt siyasal hareketin farklı çevreleri şunu açıkça söylediler : « Bakın, bize tarihin en kirli katliamını da uyguladılar ama bu katliam üzerinden, Rojava’ya ve oradaki demokratik kazanımlara karşı da bir saldırı gerçekleşecek. Bunun meşru gerekçeleri de bununla oluşturulmaya çalışılıyor. », Antep’ten hemen sonra, Rojava’da belli bir yerde, Cerablus tarafında bulunan Işid’e yönelinmesi, oraya girilmesi gerektiği fikri hükümet çevrelerinde dillendirilmeye başlandı. Aynı zamanda o taraftan bu tarafa roketler atılmaya başlandı ve roketler Karkamış’ın içine kadar geldi. Biz iki yıl önce, MIT baskanı Hakan Fidan’ın ifşa olan ve başına da yansıyan sözlerini de hatırlıyoruz : « Türkiye’nin istemesi halinde, biz karşı taraftan bu tarafa roket atabiliriz. » [ “Gerekirse Suriye’ye dört adam gönderirim. Türkiye’ye 8 füze attırıp savaş gerekçesi üretirim”]
Roket atmakla da yetinmediler, Antep’te tarihin en kanlı saldırılarından birine de imza attılar. Ve bunu da Rojava’ya müdahele için gerekçe olarak gösterdiler. Su an alandan bize gelen bilgiler aslında orada zımni bir anlaşmanın sağlandığı yönünde. Çetelerin son birkaç günde gerçekleşen müzakerelerden sonra oralardan geri çekildiği, çok büyük bir tehdit varmış gibi Türkiye’nin saldırdığı ifade ediliyor.
Şunu da ekleyerek bitirmek istiyorum. Erdoğan bugün bir açıklama yaptı « Biz orada farklı bir oluşuma izin vermeyeceğiz » dedi. Dolayısıyla orada yapılan müdahelenin Işid’le ilgisi olmadığı, bölgede, Kürt’lerin öncülüğünde, demokratik, özgürlükçü, eşitlikçi bir toplumsal sistemin inşa edilmesine dönük olduğu görülmüş oldu. Maalesef hem orası, hem Türkiye’ye bir felakete sürüklenmektedir. Şüphesiz Kürtler bu saatten sonra bu alçaklığa eyvallah demeyeceklerdir. Devlet de katliamcı, hegemonik, sömürgeci politikalarından vaz geçmeyince, Türkiye ve Suriye derin bir kaosun içerisine sürüklenecektir.
Şu anda ben bu kaygıyla festivali yaşamaya çalışıyorum. Açıkçası çok fazla yoğunlaşamıyorum ama burada muazzam bir sıcaklık var. Sadece davetliler, sanatçılar, akademisyenler, aydınlar, değil, breton halkından, çevreden ve Fransa’nın dört bir yerinden festivale gelenler. Festivalin konusu Türkiye halkları sineması ama sadece filmler değil, aynı zamanda paneller, tartışmalar var, farklı sanatsal alanlarda etkinlikler var… Gerçekten çok sevdim, çok neşeli, renkli bir festival. Tüm olup bitenlere rağmen, aklımın sürekli olanlarla meşgul olmasına rağmen burada bulunmaktan çok mutluyum.
KEDISTAN : Gelemeyen davetliler var. Şu anda hapiste olan Zehra Doğan, çıkışı yasaklanan Kayapınar Belediye eş-başkanı Fatma Arşimed gibi… Burada Türkiye halkları ile ilgili bir festival yapılıyor ve burada bile, Türkiye’de olanların yankılanması yaşanıyor. Daha farklı olmasını isterdik. Burada Türkiye’nin gündemini canlı canlı yaşıyoruz…
Türkiye’de önceden haber alınan, ve bir fırsata dönüştürülmeye çalışılan, tırnak işareti içinde söylüyorum, « lutuf » gibi değerlendirilen bir darbe girişimi oldu. Bu girişim, Türkiye’ye yeni bir dizayn vermek, çok zorlanan siyasal sistemin kendini revize etmesi için bir fırsat olarak kullanılıyor. Bunu da çok şiddetli bir sivil darbe olarak yapıyorlar. Şiddetli diyorum çünkü 15 Temmuz’dan sonra, Türkiye’deki tüm muhalefet susturulmuş durumda. Birçok siyasal özne su an yurt dışına çıkamıyor. Söylediğiniz gibi, buraya davetli olduğu halde gelemeyen bir çok kişi var. Bu sabah Idil belediye başkanımız, birçok arkadaşı ile birlikte tutuklandı. Artık gözaltına alınmalar günlerce devam edebiliyor. Tutuklanan onlarca, yüzlerce insandan, günlerce haber alınamayabiliyor. Içerde olduğu dahi kabul edilmeyebiliyor. Hukuktan tamamen sapmış bir atmosfer var. Tüm ülke, yasa hükmündeki kararnamelerle yönetiliyor. Yasa hükmündeki kararnameler su anlama geliyor ; hükümet ne derse o olacak. Artık hukukmuş, yargıymış, adaletmiş, hakmış, hepsi bir kenara bırakılıyor.
Her yerden ölüm haberleri geliyor. Askerlerin, polislerin, gerillaların, sivil halkın ölüm haberleri gelmeye devam ediyor. Aslında bir ceberutun iktidar hırsı bir ülkeyi büyük bir felakete sürüklüyor. Çılgınca bu ülkeyi yönetmek istiyor ve zorlandığı için şiddet mekanizmalarından medet umuyor. Bunu yaparken Hitler’in Almanya’da güçlenmeye başlarken uyguladığı yöntemleri birebir uyguluyor. Şimdiye kadar Goebbels’in propaganda tekniklerini kullanıyorlardı, son zamanlarda bu 1933’lerde, Hitler kendini Almanya için kaçınılmaz hale getirmeye çalışırken ve muhalefeti tasfiye etmeye çalışırken kullandığı yöntemler kullanılıyor. O zamanlarda devlete ait saraylar yakılıyor, ‑oysa yakanlar Hitler’e yakın çevreler‑, hemen akabinde açıklamalar yapılıyor… Gazetelerin yasaklandığı, aydınların susturulduğu, muhalif siyasi partilerin kapatıldığı bir süreçten sözediyoruz. Onların hepsi bizzat Hitler’in talimatıyla yapılıyor ve alman toplumuna da kabul ettiriliyor. Türkiye’de olanlar da bunlar. Hatta bana göre, darbe girişimi gerçek bir girişimdi. Çünkü birbirine öldürecek derecede gözükara yöneldiler ama Erdoğan böyle bir durumu nasıl fırsata dönüştüreceğinin planını yapmıştı. Mesela o gün, hiç bir uçağın uçmaması yönünde talimatlar gönderiliyor askeri birimlere… Yine o gün, kent merkezlerine yakın yüzlerce tankın fişleri çekiliyor çalışmasınlar diye. Ve dünyanın hiç biryerine görülmemiş birşey ; yarım saatte, bir siyasi iktidar, darbecilere meydan okuyabilecek, « bu bir lütuftur » diyebilecek kadar cüretli olabiliyor. Buna hiçkimse inanmaz. Her ne kadar Erdoğan « darbe haberini eniştemden duydum » diyorsa da, bunun komedi olduğunu, kirli bir mizansen olduğunu söyleyebiliriz.
Su an maalesef kirli bir süreçle karşı karşıyayız. Her türlü katliamın yapıldığı, aydınların, gazetecilerin susturulduğu bir süreçten söz ediyoruz. Daha üç gün önce kürt siyasal basın geleneğinin son halkası olan Özgür Gündem gazetesi kapatıldı. Özgür Gündem, bu güne kadar sayısız ferdini feda etmişti. Özgür Gündem, çalışanlarının yüzlercesi cezaevine konduğu, onlarcası katledildiği halde, duruşunu korumuş, hakikat bilgisini kamuoyuyla paylaşmaktan taviz vermemiş bir siyasal basın geleneğine sahip. Onu dahi susturmaya çalıştılar. Bu bir çılgınlıktır.
Dediğim gibi, burada, bu festivalde bütün bunların burukluğu var. Muhalif çevrelerden arkadaşlarımızın gelememesiyle de eksiğiz. Ama buna rağmen büyük coşku var burada, bir dayanışma duygusu var, politik bir düzey var, ortak değerlere sahip çıkılmaya çalışılıyor. Hayat biraz komünal bir tarzda sürüyor, bunu da çok sevdim.
Kedistan’a gelince… Sizi tanımakla beraber, çalışmalarınızla ayrıntılı bilgim yoktu. Ama buraya gelince, farklı çevrelerden edindiğim bilgilerle keşfettim ki, giderek büyüyen gönüllü bir grupsunuz ve iyisiniz. Herşeyden önce insani değerlere sahip çıkmaya çalışıyorsunuz, çok etkilendim. Bu yüzden sohbet isteğinizi memnuniyetle kabul ettim. Öyle sanıyorum ki daha da büyüyeceksiniz çünkü doğrusunuz ve tüm insanları bir arada kucaklıyorsunuz. Orta-Dogu’daki kaostan çıkan, dünyaya yayılan, derinleşen krizin insanları bir girdap gibi içine çektiği bir dönemde, sizin gibi cesur yüreklere ihtiyaç var. Yayın yaşamınızda, çalışmalarınızda başarılar diliyorum.
Video — Actu Kurde
Eyüp Doru, Faysal Sarıyıldız…
[vsw id=“W74JNP83ims” source=“youtube” width=“640” height=“344” autoplay=“no”]
Traductions & rédaction par Kedistan. | Vous pouvez utiliser, partager les articles et les traductions de Kedistan en précisant la source et en ajoutant un lien afin de respecter le travail des auteur(e)s et traductrices/teurs. Merci.
Kedistan’ın tüm yayınlarını, yazar ve çevirmenlerin emeğine saygı göstererek, kaynak ve link vererek paylaşabilirisiniz. Teşekkürler.
